مقاله: بررسی ویژگی‌های کمی و کیفی اسیدهای چرب بوم‌جور‌های نسترن وحشی در استان اصفهان

میلاد جوانمرد۱؛ حسینعلی اسدی قارنه  ۲

۱دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)

۲استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)

چکیده

نسترن وحشی (Rosa canina L.) از گونه‌های بومی ایران است که تنوع ژنتیکی شایان‌توجهی در بوم‌جور (اکوتیپ‌)های موجود در کشور دارد. این بررسی به‌منظور مقایسۀ میزان و نوع اسیدهای چرب غیراشباع و اشباع موجود در بوم‌جور‌های نسترن وحشی پنج منطقۀ استان اصفهان در سال ۱۳۹۴-۱۳۹۳ صورت گرفت. استخراج روغن از بذر‌ها با دستگاه سوکسله و تجزیۀ اسیدهای چرب با دستگاه فام‌نگاری (کروماتوگرافی) گازی (GC) در آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) انجام گرفت. نتایج نشان داد بیشترین و کمترین درصد روغن به‌ترتیب از بوم‌جور‌های میان‌کیش (۴۳/۱۱%) و آغچه (۸۹/۷%) به‌دست آمد. از بین اسیدهای چرب غیراشباع، بیشترین میزان اسید لینولئیک، لینولنیک، اولئیک، پالمیتولئیک و آراشیدونیک به‌ترتیب از بوم‌جور‌های کپه‌جمشید (۰۰/۵۵%)، زرنه (۳۸/۲۸%)، صادقیه (۵۸/۲۲%)، آغچه (۲۲/۰%) و زرنه (۱۲/۰%) به­دست آمد. کمترین میزان اسیدهای چرب اشباع پالمیتیک (۶۹/۳%) و استئاریک (۷۷/۱%) در بوم‌جور صادقیه مشاهده شد. بوم‌جور‌های کپه‌جمشید، زرنه و صادقیه کمترین میزان اسید چرب اشباع میریستیک را داشتند. همچنین بیشترین و کمترین میزان مجموع اسیدهای چرب غیراشباع به­ترتیب از بوم‌جور‌های صادقیه (۸۷/۹۳%) و آغچه (۵۱/۹۱%) به‌دست آمد. روغن بذرهای بوم‌جور‌های نسترن‌های وحشی در مناطق موردبررسی با داشتن درصد بالای اسیدهای چرب غیراشباع و همچنین نسبت مناسب امگا-۶ به امگا-۳، ازنظر ویژگی‌های تغذیه‌ای و دارویی منحصربه‌فرد هستند.