بررسی روش های مختلف تیغ زنی بر عملکرد و بقای گیاه دارویی آنغوزه (Ferula assa-foetida L) |
.
|
امیدبیگی رضا*, پیرمرادی محمدرضا, کریم زاده قاسم |
* دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس |
. |
چکیده:
آنغوزه با نام علمی Ferula assa-foetida از گیاهان دارویی مهم تیره چتریان است. این گیاه علفی، چند ساله و منوکارپیک است به طوری که در طول رویش فقط یک بار به گل می رود و سپس دوره رویشی آن خاتمه می یابد. ریشه این گیاه شیره ای را در خود ساخته و ذخیره می کند که با عمل تیغ زدن مورد بهره برداری قرار می گیرد. این شیره مصارف دارویی داشته و برای تهیه داروهای ضد انگل، ضد تشنج و قاعده آور مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه در مرتع آنغوزه منطقه خمروت شهرستان زرند (واقع در شمال غرب کرمان) به منظور تعیین بهترین روش تیغ زنی برای گیاه دارویی آنغوزه انجام شد. در این تحقیق آثار پنج روش تیغ زنی عرضی (شاهد)، دو طرفه، یک طرفه، طولی و تلفیقی (ترکیبی از یک طرفه و طولی) بر روی عملکرد شیرابه دهی و بقای گیاه آنغوزه در قالب طرح کاملا تصادفی در پنج تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج واریانس نشان داد که اثر تیمارها (روش های تیغ زنی) بر عملکرد شیرابه و بقای گیاهان تیغ خورده در سطح احتمال ۰٫۱ درصد معنی دار بود. میانگین عملکرد تولد شیرابه در روش های تیغ زنی عرضی (شاهد)، دو طرفه، یک طرفه، طولی و تلفیقی به ترتیب ۶۲٫۹۴، ۵۹٫۶۴، ۳۹٫۰۸، ۱۹٫۶۶ و ۴۲٫۳۸ گرم در هر روش بوته بود و درصد سبز شدن (بقا) گیاهان نیز به ترتیب ۱۲، ۸۶، ۹۴، ۷۶، ۹۶ درصد بود. از آنجایی که روش تیغ زنی دو طرفه از نظر عملکرد تولید شیرابه (۵۹٫۶۴ گرم در هر بوته) با روش تیغ زنی عرضی (شاهد) (۶۲٫۹۴ گرم در بوته) تفاوت معنی داری نشان نداد و از طرف دیگر بقای گیاهان در روش دو طرفه (۸۶ درصد) تفاوت معنی داری (در سطح احتمال ۰٫۱ درصد) با روش تیغ زنی عرضی (۱۲ درصد) داشت، لذا روش دو طرفه برای بهره برداری از گیاه آنغوزه توصیه می شود. |
کلید واژه: آنغوزه، تیغ زنی، بهره برداری، گیاه دارویی، عملکرد، شیرابه، بقا |
.
https://medplant.ir/?p=28398