تغییرات فیتوشیمیایی و صفات مرفو- فیزیولوژیکی گیاه دارویی آویشن باغی (Thymus vulgaris L. CV Varico 3) تحت تنش شوری

نویسندگان

حسیبه حسینی، صادق موسوی‌فرد *، فؤاد فاتحی، اردشیر قادری
استادیار، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، لرستان،‌ ایران ، sadeghmosavifard@gmail.com

چکیده: 

مقدمه: آویشن از مهم‌ترین گیاهان دارویی بوده که امکان‌سنجی تولید آن در اراضی شور دارای اهمیت بالایی می‎باشد.

هدف: بررسی خصوصیات مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی و میزان متابولیت‌های ثانویه تیمول و کارواکرول تحت اثر سطوح مختلف شوری.

روش بررسی: این تحقیق در پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد‌ دانشگاهی قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها در ۴ سطح شوری (شاهد، ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ میلی‎مولار) با ۳ تکرار به اجرا درآمد و صفات مرفولوژیکی، فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج: شوری بر ارتفاع بوته، تعداد ساقه جانبی، وزن تر و خشک اندام رویشی، وزن تر و خشک ریشه، طول ریشه، طول و عرض برگ تأثیر معنی‌دار داشت. همچنین مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه نشان داد که افزایش سطح شوری سبب افزایش میزان سدیم، نشت یونی و پرولین در بافت‌های گیاهی می‎شود و از سوی دیگر میزان پتاسیم، محتوای نسبی آب، کلروفیل و کارتنوئید را کاهش می‎دهد. میزان تیمول و کارواکرول که از مهم‌ترین اجزا مواد مؤثره این گیاه می‌باشد با افزایش سطح شوری تا ۱۰۰ میلی‎مولار سدیم کلرید در مقایسه با شاهد افزایش یافته است.

نتیجه‌گیری: اگرچه شوری بر اکثر صفات مرتبط با رشد و عملکرد تأثیر منفی و معنی‌داری داشت ولی بیشترین میزان تیمول و کارواکرول در سطح شوری ۱۰۰ میلی‎مولار سدیم کلرید حاصل شده است.

واژه‌های کلیدی: آویشن (Thymus vulgaris L.)، تیمول، شوری، کارواکرول

http://jmp.ir/browse.php?a_id=1605&slc_lang=fa&sid=1&ftxt=1