بررسی القای پلیپلوئیدی در سیاهدانه (Nigella sativa L.) از طریق تیمار بذر با کلشیسین
بررسی القای پلیپلوئیدی در سیاهدانه (Nigella sativa L.) از طریق تیمار بذر با کلشیسین نویسندگان سیامک ذیشان1 ؛ رسول اصغری زکریا ... |
|
آموزش، مهارت، اشتغال گیاهان دارویی، کشاورزی و طب سنتی (آموزشگاه جوانه سبز) |
بررسی القای پلیپلوئیدی در سیاهدانه (Nigella sativa L.) از طریق تیمار بذر با کلشیسین
نویسندگان
سیامک ذیشان۱ ؛ رسول اصغری زکریا ۲ ؛ ناصر زارع۲
۱- گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل
۲- دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
سیاهدانه (Nigella sativa L.) گیاهی یکساله از خانواده آلاله است که دانه آن حاوی پروتئین، آلکالوئیدها، کینونها، ساپونین و اسانس فرّار بوده و علیه برخی از باکتریها و درمان بسیاری از بیماریها بکار میرود. در این تحقیق القاء پلیپلوئیدی در گیاه سیاهدانه از طریق تیمار بذر با غلظتهای ۰، ۰۲۵/۰، ۰۵/۰، ۱/۰ و ۲/۰ درصد کلشیسین در مدت زمان ۸، ۲۴ و ۴۸ ساعت در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار بررسی شد. تعیین درصد گیاهان تتراپلوئید از طریق بررسی صفات مورفولوژیکی و مشاهدات کروموزومی انجام شد. تجزیه واریانس دادههای حاصل نشان داد که اثر غلظت کلشیسین، مدت زمان تیمار و اثر متقابل آنها بر زندهمانی گیاهان و درصد القاء تتراپلوئیدی معنیدار است. با افزایش غلظت کلشیسین و مدت زمان تیمار، درصد جوانهزنی بذرها و زندهمانی گیاهان حاصل بهطور قابل ملاحظهای کاهش یافت. کمترین تعداد گیاهان زنده مانده در غلظت ۲/۰% کلشیسین با زمان تیمار ۲۴ و ۴۸ ساعت مشاهده شد. بیشترین درصد گیاهان تتراپلوئید القاء شده (۹/۹%) در غلظت ۰۵/۰% کلشیسین با مدت زمان تیمار ۴۸ ساعت بدست آمد که تفاوت معنیداری با غلظتهای ۱/۰% و ۲/۰% آن با همین زمان تیمار نداشت. البته گیاهان حاصل از تیمار با کلشیسین، ارتفاع بوته، فواصل میانگره، طول و عرض کپسول بیشتری نسبت به گیاهان دیپلوئید داشتند. علاوهبر این، آنها دارای روزنههای بزرگتر با تعداد کمتر در مقایسه با گیاهان دیپلوئید بودند.
کلیدواژه ها: اتوپلیپلوئیدی؛ کلشیسین؛ سیاهدانه (Nigella sativa L.)؛ القاء پلیپلوئیدی
http://ijmapr.areeo.ac.ir/article_108079_08430eb41dd645bd1fc427942f69c409.pdf