ثبت اولین سامانه هرباریوم دیجیتال ایران در ایندکس بین‌المللی هرباریوم‌های جهان

 اولین سامانه هرباریوم دیجیتال ایران که سال ۱۳۹۳ در پژوهشکده گیاهان دارویی جهاددانشگاهی راه‌اندازی شده بود، با کد انحصاری IMPH در ایندکس بین‌المللی هرباریوم‌های جهان “Herbariorum Index” به ثبت رسید.

این هرباریوم قابلیت نگهداری بیش از ۱۴ هزار نمونه گیاهی را داراست که اکنون بالغ بر چهار هزار نمونه گیاهی را درخود جای داده است. همچنین این مجموعه توانایی ارایه خدمات مختلف از جمله شناسایی گیاهان ارایه کد هرباریومی، انجام پروژه‌های دانشجویی نظیر تاکسونومی، فلورستیک، اتنوبوتانی، کموتاکسونومی و …را نیز داراست.

“هرباریوم” یکی از مهم ترین بانک‌های نگهداری گیاهان است که به محققان و پژوهشگران اجازه می‌دهد تا بدون لطمه به محیط طبیعی گیاهان، مواد گیاهی لازم را در اختیار داشته باشند.

“هرباریوم”، در واقع محلی است که در آن نمونه‌های خشک شده گیاهان به شیوه‌های علمی خاص نگهداری می‌شود. اهمیت هرباریوم‌ها به نسبت تعداد نمونه‌های موجود در آنها و وسعت مناطقی است که نمونه‌های گیاهی آن را در بردارد.

پژوهشکده گیاهان دارویی نیز با هدف جمع آوری، شناسایی و ایجاد بانک داده‌ها اقدام به راه‌اندازی هرباریوم گیاهان دارویی کرده است. این هرباریوم که سامانه‌ای پویا برای شناسایی گونه‌های بومی و غیر بومی است، با  مساحتی بالغ بر ۸۰۰ متر مربع و گنجایشی با حدود ۴۰ هزار نمونه فعالیت خود را از خرداد ۱۳۸۵ آغاز کرد.

در این هرباریوم، هم اکنون بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ نمونه گیاهی و حدود ۵۰۰ گونه گیاهی وجود دارد و ۴۰ تا ۵۰ مورد آن گیاه بومی کشور است.

محققان این بخش ضمن رصد کردن رویشگاه‌های گیاهان دارویی ایران و جمع‌آوری و شناسایی آنها اقدام به مطالعات گیاهان‌شناسی مردمی نیز می‌کنند. به این معنا که ضمن شناسایی گونه‌های گیاهی، با مراجعه به مردم اطلاعاتی در زمینه طب سنتی گیاهان دارویی منطقه کسب می‌کنند و به این ترتیب این داده‌ها که از نسلی به نسل دیگر بدون مکتوب شدن در منابعی، منتقل می‌شود در یک بانک داده‌ جمع‌آوری خواهد شد.

کشف و معرفی ۶گونه گیاهی جدید به دنیا از جمله فعالیت‌های عمده این هرباریوم است که از آن جمله می‌توان به کلماتیس ایرانی (Clematis Iranica)، لاتیروس الموتی (Lathyrus Alamutenisis) و فرولا کوه‌های هزار لاله (Ferula hezarlalehzarica) اشاره کرد.