مدل‌سازی رویشگاه بالقوه گونه گیاهی کما (Ferula ovina Boiss.) با استفاده از مدل ژنتیک الگوریتم در فریدون‌شهر استان اصفهان
.
راضیه شهسوارزاده ۱ ؛ مصطفی ترکش۲ ؛ زهرا رحمتی۳ ؛ مهسا قاضی مرادی۳

.

۱دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
۲استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
۳دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، رشته مرتع‌داری، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران

.

چکیده
به‌دلیل عدم کفایت اطلاعات در مورد پراکنش گونه‌های گیاهی و جانوری، استفاده از مدل‌سازی برای پیش‌بینی پراکنش گونه‌ها در سال‌های اخیر افزایش یافته است. به این منظور طیف گسترده‌ای از تکنیک‌های مدل‌سازی ابداع شده‌است. در پژوهش حاضر با استفاده از عوامل محیطی و داده‌های رخداد گونه کما (Ferula ovina Boiss.) و با بکارگیری مدل ژنتیک الگوریتم نقشه پراکنش این گونه تهیه شد. داده‌های رخداد گونه (۱۳۷ سایت) با استفاده از روش تصادفی طبقه‌بندی شده انتخاب گردید و کلیه لایه‌های محیطی اعم از لایه‌های فیزیوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع مستخرج از نقشه رقومی ارتفاع)، لایه‌های محیطی خاک و لایه‌های اقلیمی با اندازه پیکسل ۷۰×۷۰ متر از روشهای میان‌یابی در محیط نرم‌افزار Arc GIS تهیه شد. کلیه اطلاعات حاصل به‌وسیله نرم‌افزار Desktop Garp مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نقشه پراکنش گونه کما تولید گردید. ارزیابی مدل با استفاده از شاخص سطح زیر منحنی ROC (766/0) بیانگر عملکرد خوب مدل می‌باشد. همچنین براساس نتایج حاصل از تحلیل حساسیت، دو فاکتور میزان سیلت و ارتفاع، مهمترین پارامترهای تأثیرگذار بر پراکنش گونه کما تعیین شد. از مدل مذکور می‌توان در تفسیر روابط گونه و محیط، تعیین مکان‌های با قابلیت بالای حفاظتی و همچنین تعیین مکان‌های مناسب برای احیای گونه کما و بررسی سناریوهای تغییر اقلیم و مدیریت استفاده کرد.

کلیدواژگان: GARP؛ مدل‌سازی؛ کما (Ferula ovina Boiss.)؛ پراکنش گونه؛ فریدون شهر

.