بررسی رنگدانه های گیاهی موجود در گیاه دارویی سماق (.Rhus coriaria L)
 
عرب عذرا, طالبی مجید, سیدطباطبایی بدرالدین ابراهیم, رحیم ملک مهدی

.
 
چکیده:
مقدمه و هدف: در داخل کلروپلاست برگ، رنگدانه های گیرنده تابش خورشید وجود دارند که انرژی را به مرکز واکنش آغاز فتوسنتز انتقال می دهند. مهم ترین این رنگدانه ها کلروفیل ها هستند. هدف از این مطالعه بررسی رنگدانه های فتوسنتزی موجود در گیاه دارویی سماق (Rhus coriaria L.) جمع آوری شده در دو فصل بهار و زمستان بود.
روش تحقیق: به منظور این هدف عصاره برگی سماق با کمک استون %۸۰ استخراج شد و در طول موج های ۶۴۵ نانومتر برای کلروفیل a، ۶۶۳ نانومتر برای کلروفیل b و ۴۷۰ نانومتر برای کارتنوئید در سه تکرار (برگ های فوقانی، میانی و تحتانی) به روش اسپتوفتومتری اندازه گیری شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری Statistics ver.8 تجزیه و تحلیل شدند. مقایسه میانگین داده ها توسط آزمون چنددامنه ای دانکن در سطح p<0.05 انجام شد.
نتایج و بحث: نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین مقدار رنگدانه ها در فصول مختلف وجود دارد. مقدار کلروفیلa ، b، کلروفیل کل و کارتنوئید در فصل بهار به طور میانگین به ترتیب برابر با ۰٫۷۸، ۰٫۲۴، ۱٫۰۲ و ۳٫۳۲ میلی گرم در گرم برگ و در فصل زمستان به ترتیب برابر با ۱٫۵۵، ۰٫۴۶، ۲٫۰۱ و ۶٫۶۱ به دست آمد. میزان رنگدانه کارتنوئید در گیاه سماق بیشتر از میزان هر کدام از کلروفیل ها بود و به طور کلی میزان رنگدانه ها در اوایل فصل زمستان بیشتر بود. هم چنین به طور کلی مقدار کلروفیل a در مجموع در هر دو فصل بیشتر از کلروفیل b بود که این موضوع در گیاهان دیگر هم اثبات شده است.
توصیه کاربردی/ صنعتی: کلروفیل، کارتنوئیدها و مشتقات آن ها از رنگیزه های مهمی هستند که نقش آنتی اکسیدانی مهمی در گیاهان دارویی نظیر سماق دارند وجود مقدار زیادی از آن ها در گیاه سماق، پتانسیل استفاده از آن در صنایع غذایی را آشکار می سازد.
 
کلید واژه: سماق، رنگدانه، فتوسنتز

.