به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی به نقل از دکترمن، رییس گروه گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی گفت: بیشترین سطح کشت گیاهان دارویی مربوط به زیره سبز با سطحی حدود ۱۸ هزار هکتار و دومین سطح زیر کشت مربوط به گیاه حنا با سطح۷ هزارو ۹۴۴ هکتاراست.

سازمان ملل طب سنتی را دانش بومی کشورها دانسته و در صدد بر آمده تا با استفاده از فناوریهای نوین از جمله فناوری اطلاعات به احیا و ترویج این علم بپردازد . به ویژه در کشورهایی که در این امر پیشینه تاریخی دارند.به همین دلیل در سال ۲۰۰۱ شبکه سنتی آسیا اوقیانوسیه ایجاد شد که ۱۴ کشور منطقه از جمله ایران , هند و چین عضو این شبکه هستند .

هدف اصلی این شبکه این است که با استفاده از فناوریهای نوین از جمله اینترنت به احیا و رونق طب سنتی بپردازد.اهداف دیگر آن عبارت است از : تحقق و توسعه در زمینه فن آوری داروهای سنتی , کنترل کیفیت و استاندارد نمودن تولیدات داروهای سنتی, حمایت از مالکیت معنوی و حراست از دانش سنتی .

بدین ترتیب کشورهای عضو می توانند طب سنتی خود را به جهانیان معرفی کنند و به نوعی از لحاظ اقتصادی در زمینه بهداشت و درمان نیز به خودکفایی برسند.

اما گفته می شود در ایران شناخت گیاهان دارویی و کاربرد درمانی آن از دانش های پیشرفته ای بوده که پیش از دیگران به کار رفته است. البته تبلیغ و ترویج استفاده از گیاهان دارویی به معنای برداشت از طبیعت و به دنبال آن تخریب طبیعت نیست. بلکه هدایت اذهان در راستای استفاده از انواع قابل کشت و توسعه این گیاهان به صورت زراعی است.

بهره برداری از گیاهان دارویی

در ایران با توجه به سابقه دیرینه در طب سنتی و مصرف گیاهان دارویی و همچنین وجود عرصه های مستعد در کشور جهت تولید گیاهان دارویی اقدامات خاصی برای بهره برداران از این منابع صورت گرفته است.

خانم پوریا نژاد رییس گروه گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در باره این اقدامات به حراست از گونه های موجود در طبیعت, تولید و فرآوری گیاهان دارویی, ایجاد اشتغال به صورت مستقیم و غیر مستقیم از کشت و فرآوری گیاهان دارویی و کاهش واردات مواد غیر طبیعی و شیمیایی به کشور اشاره می کند.

به گفته او با توجه به رویکرد جامعه جهانی برای استفاده از داروهای گیاهی و مواد غیر شیمیایی , استفاده از این گیاهان در کشور ما نیز افزایش یافته است و به تبع آن رویکرد جامعه به کشت و تولید و افزایش مصرف این گیاهان طی سالهای اخیر چشمگیر بوده است.

رییس گروه گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی علاوه بر این گفت: در حال حاضر شرکتهای داروسازی و صنایع بهداشتی , فرآورده های دارویی را به صورت علمی و فنی تولید می کنند و از این گیاهان در صنایع غذایی نیز استفاده می گردد.

وضعیت کنونی کشت گیاهان دارویی در ایران

پوریا نژ اد در خصوص وضعیت کنونی کشت گیاهان دارویی در ایران گفت: وجود شرایط اقلیمی خاص و عرصه های مستعد کشت گیاهان دارویی باعث شده بیش از ۶۰ نوع گیاه دارویی در ایران کشت شود که عمده ترین آن زیره سبز, آویشن,حنا, وسمه, اسطوخودوس, بابونه, نعناع, نعناع فلفلی, بادرنجبویه, گل گاو زبان, گشنیز و … است.

سطح زیر کشت گیاهان دارویی

او سطح زیر کشت گیاهان دارویی در سال ۹۱ را حدود ۴۰ هزار هکتار و مقدار تولید این گیاهان را ۵/۱۳۲ هزار تن عنوان کرد.

طبق گفته وی عمده ترین استانهای تولید کنده گیاهان دارویی در ایران خراسان رضوی,شمالی و جنوبی,منطقه جیرفت در جنوب کرمان , سیستان و بلوچستان و همدان است.

وی بیشترین سطح کشت گیاهان دارویی را مربوط به زیره سبز با سطحی حدود ۱۸ هزار هکتار و دومین سطح زیر کشت را مربوط به گیاه حنا با سطح۷ هزارو ۹۴۴ هکتارعنوان نمود.

به گفته او به ترتیب گشنیز با سطح سه هزارو ۹۹ هکتار ,وسمه با سطح هزارو ۳۸۰ هکتار,گل گاوزبان با سطح هزارو ۲۷۵ هکتار در مقام های بعدی قرار دارند.

صدور گیاهان دارویی

پوریا نژاد همچنین در مورد میزان تعامل ایران با سایر کشورها در زمینه گیاهان دارویی یادآور شد: هم اکنون محصولاتی مانند زیره سبز , گشنیز, ریشه و شیره شیرین بیان, صمغ ها, حنا و وسمه و سایر نباتات دارویی و لعاب ها و گل محمدی به صورت غنچه خشک و اسانس توسط بخش خصوصی به سایر کشورها صادر می گردد و موجب ارز آوری می شود.

او کشورهای هدف جهت صدور گیاهان دارویی را چین, امارات متحده عربی, ترکیه, حوزه خلیج فارس, روسیه, ترکمنستان, ژاپن و کشورهای اروپایی عنوان کرد.

چرا زیره سبز؟

دکتر محمد حسین صالحی عضو هیات علمی  دانشکده دارو سازی درباره این گیاه اظهار داشت: زیره ی سبز در ایران به صورت خودرو و یا کشت شده وجود دارد و مهم ترین مناطق رشد و تکثیر آن گستره ی وسیعی از استان خراسان از جمله سبزوار، نزدیک مشهد و اطراف سرخس، اطراف سمنان، اطراف تهران، اطراف دامغان و بسیاری دیگر از نواحی مستعد ایران می باشد.

اثرات آن عبارت است از: سقط کننده، ضد درد، بی حس کننده، ضد کرم، ضد چسبندگی پلاکت ها، ضد باکتری، ضد سم، ضد صفرا، ضد باروری، ضد التهاب، ضد اکسیدان، ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم، ضد تومور، تقویت کننده ی قوای جنسی، قابض، ضد نفخ، ضد احتقان، معرق، هضم کننده ی غذا، ادرار آور، شیرافزا، دارای خاصیت استروژنی، قارچ کش، لاروکش، فتودرماتیتیک، محرک، تقویت کننده ی معده، تقویت کننده ی رحم و التیام دهنده ی زخم.

نکات قابل توجه:

۱- مقدار مصرف این نوع زیره نسبتاً کم است؛ به طوری که مصرف آن را در هر نوبت کمتر از ۱ گرم توصیه کرده اند.

۲- جنس، گونه، نوع اسانس و ترکیبات گیاه زیره ی سبز با زیره ی سیاه کاملاً متفاوت است و اثرات دارویی آن ها نیز در بعضی موارد تفاوت دارد؛ به همین دلیل میزان مصرف آن ها نیز متفاوت خواهد بود. مقدار مصرف زیره ی سیاه، که در بسیاری از غذاها مصرف می شود، می تواند ده برابر زیره ی سبز باشد.

۳- بوی متفاوت این دو نوع زیره( سبز و سیاه ) به دلیل متفاوت بودن ترکیبات اصلی اسانس آن ها است.

۴- بیشترین مصرف زیره ی سبز در جهان در صنایع غذایی، ادویه جات، طم دهنده ها، خوشبو کننده ها و صنایع عطرسازی می باشد.