از تفاوت موجود بین توالی‌های DNA در گونه‌های گیاهی و جانوری به عنوان نشانگر ژنتیکی بکار گرفته می‌شود. این تفاوت به طرق مختلفی تظاهر می­یابد. بدین منوال که برخی از آنها در صفات قابل رویتی مانند رنگ گل تجلی می­نمایند که به آنها مارکرهای مورفولوژیکی گویند. برخی دیگر از تفاوتهای موجود در توالی DNA بین دو موجود ممکن است به صورت پروتئین با اندازه های مختلف تجلی نماید که از طرق بیوشیمیایی قابل بازیابی می­باشد. این قبیل مارکرها را مارکرهای مولکولی در سطح پروتئین می­نامند. اما دسته­ای دیگر از تفاوتهای در سطح DNA هیچ تظاهری نداشته و صفت خاصی را کنترل نمی­کنند و در ردیف اسید­آمینه پروتئینها تاثیری بر جای نمی­گذارند. اینگونه از تفاوتها فقط از طریق تجزیه و تحلیل مستقیم DNA قابل ثبت هستند که به آنها مارکرهای مولکولی در سطح DNA اطلاق می­گردد. مارکرهای DNA گروه بزرگی از نشانگرها را شامل می­شوند که خود به سه دسته مارکرهای مبتنی بر روش واکنش زنجیره­ای پلیمراز و مارکرهای مبتنی بر هیبریداسیون و مارکرهای مبتنی بر توالی­یابی تقسیم می­شوند. این نشانگرها سیر تحول و تکامل خود را به پایان نرسانیده اند و ابداع و معرفی روشهای متنوع و جدیدتر ثبت و مشاهده تفاوتهای ژنتیکی بین موجودات از طریق مطالعه مستقیم تفاوتهای موجود در بین ردیف DNA آنها همچنان ادامه دارد. نشانگرهای مولکولی بطور عام و مارکرهای مبتنی بر DNA بطور خاص بعنوان وسیله و ابزاری در دست اصلاحگران و روشهای مبتنی بر استفاده از این مارکرها بعنوان مکمل روشهای کلاسیک در نظر گرفته می­شوند. کاربرد مهم مارکرهای DNA در سیستمهای گیاهی برای بررسی ویژگیهای ژرم پلاسم، تشخیص ژنتیکی، مطالعه ژنوم موجودات، آنالیز فیلوژنیک است. انتخاب نوع مارکر به هدف موردنظر و هزینه و تسهیلات بستگی دارد. در گندم نان بطور وسیعی از مارکرهای مولکولی برای انتخاب به کمک مارکر، کلون کردن ژن بر پایه نقشه ژنتیکی، مطالعه تکامل ژنتیکی، تشخیص و شناسایی واریته و تعیین مشخصه ژرم پلاسم استفاده شده است.

برچسب‌ها: مارکر های مولکولی Molecular marker