مطالعه کارایی فنی و عوامل مؤثر بر آن در صنعت گلاب‌گیری شهرستان کاشان

.
۱آمنه حسین‌پور ؛ ۲رضا مقدسی؛ ۳سعید یزدانی
۱کارشناس‌‌ ارشد کشاورزی- اقتصاد کشاورزی
۲دانشیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران
۳استاد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران

.
چکیده
صنعت گلاب‌گیری به‌عنوان یک صنعت تکمیلی در منطقه کاشان، منبع درآمد و اشتغال‌زایی نسبتاً مهمی برای ساکنان شهر و روستاهای این شهرستان است. با توجه به محدودیت منابع تولید و پیشینه غنی ایران در تولید گلاب، در این مقاله با انجام مطالعه و بکارگیری اصول بهینه اقتصادی با کاربرد نهاده‌های تولید از جانب گلاب‌گیران کارایی فنی این محصول در سال ۱۳۸۸ در شهرستان کاشان مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات و داده‌ها از طریق تکمیل پرسش‌نامه از ۱۰۰ گلاب‌گیر در ۵ بخش جمع‌آوری شد. روش نمونه‌گیری، طبقه‌بندی با تخصیص متناسب است. پس از برآورد شکل تابعی ترانسلوگ و انتخاب آن به‌عنوان شکل بهینه روابط میان تولید و مصرف نهاده‌ها، کارایی فنی به روش تحلیل مرزی تصادفی بدست آمد. تابع تولید نشان داد که ۲۲% از تولیدکنندگان از نهاده گل بیش از حد بهینه استفاده می‌کنند و در مورد نهاده آب ۲۸% از تولیدکنندگان در ناحیه اول تولید می‌کنند، یعنی با افزایش این نهاده می‌توانند تولید خود را افزایش دهند. میانگین کارایی فنی در شهرستان ۹۷% است که از کمینه ۶۷% تا بیشینه ۹۹% نوسان داشته است. همچنین عوامل مؤثر بر کارایی سن، تجربه، کسب علوم جدید و ایجاد درآمد جانبی بودند و از طریق افزایش تجربه، ترویج یافته‌های نوین و ایجاد درآمد جانبی می‌توانند کارایی خود را افزایش دهند.
کلیدواژگان: کارایی فنی؛ گلاب؛ تابع تولید مرزی تصادفی؛ کاشان