تأثیر انواع و مقادیر مختلف کودهای شیمیایی و دامی بر عملکرد کمّی و کیفی اسانس گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.)

.
۱احمد رحمانی ؛ ۲مهدی میرزا؛ ۳سیدرضا طبائی عقدایی
۱استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
۲دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
۳استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران

.
چکیده
تأثیر کودهای شیمیایی، دامی و تلفیقی از آنها شامل ۲۰ تیمار بر عملکرد کمّی و کیفی گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.) با استفاده از طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مجتمع تحقیقاتی البرز کرج در خاک لوم رسی با ۹/۷ = pH مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از نیتروژن، فسفر، پتاسیم و ترکیبی از عناصر ریز‌مغذی و کود گاوی استفاده شد. اسانس موجود در گلبرگ‌های گیاه در هر تیمار در سه سال متوالی با روش تقطیر با آب استخراج گردید و ترکیب اسانس در سال اول و دوم گلدهی با استفاده از دستگاه GC و GC/MS شناسایی شد. درصد اسانس در مجموع سه سال در تیمار N80P80K40 به همراه ۳۰ تن در هکتار کود دامی بیشترین مقدار بود. متوسط مقدار اسانس در سه سال متوالی در این ترکیب کودی با ۳۵/۰% بیشترین مقدار و در تیمار شاهد با ۲۳/۰% کمترین مقدار بود. بیشترین عملکرد اسانس در این سه سال هم در تیمار N40P40K40 با مقدار ۵۸/۱۳۹۵ گرم در هکتار بود. کمترین مقدار در تیمار ۴۰ تن کود دامی (۲۳/۶۳۶ گرم در هکتار) بود. تیمار شاهد با ۹۸/۸۶۸ گرم در هکتار نیز عملکرد اسانس کمی را در این سه سال داشت. از نظر ترکیب اسانس در سال اول گلدهی مقدار لینالول، سیترونلول و ژرانیول در تیمار کودی N40P40K40 نسبت به شاهد به‌ترتیب ۸۸، ۳۹ و ۳۶ درصد افزایش یافت. در سال دوم گلدهی نیز مقدار ژرانیول این تیمار نسبت به شاهد ۴۵% افزایش داشت.
کلیدواژگان: گل‌محمدی (Rosa damascena Mill.)؛ اسانس؛ کود شیمیایی؛ کود آلی؛ البرز کرج