عناب یکی از محصولات مهم و استراتژیک باغبانی خراسان‌جنوبی است که جایگاه ویژه‌ای را در اقتصاد کشاورزی استان دارد.

عناب گیاهی مقاوم در مقابل خشکی، شوری، نوسانات دما، آفات و بیماری‌ها بوده و در طی دوران خشک‌سالی کمترین خسارت را در مقابله با سایر محصولات متحمل شده و به‌ همین دلیل به عنوان یکی از محورهای توسعه باغات در الگوی کشت استان مد‌نظر قرار دارد.

درخت عناب درختی خزان‌پذیر است که به صورت مستقیم و یا کج و معوج رشد کرده و ارتفاعی بین ۵ تا ۱۰ متر پیدا می‌کند و در علم طب سنتی کشورهای مختلف جایگاه ویژه‌ای برای کمک به سلامت و درمان بیماری‌ها دارد.

همچنین عناب دارای خواص دارویی بسیار زیادی است میوه درخت عناب در ابتدا سبز بوده و پس از رسیدن به رنگ قرمز درآمده و چروک می‌خورد.

میوهٔ عناب در پاییز به طور کامل می‌رسد مزهٔ آن شیرین، خوراکی بوده و خاصیت دارویی نیز دارد.

درخت عناب را می‌توان از ایران تا هند و جنوب چین و حتی جنوب اروپا پیدا کرد در هر منطقه‌ای دارای اسامی مختلفی است، در هند و پاکستان آن را ایناب و در شرق آسیا آن را خرمای قرمز، خرمای چینی یا خرمای هندی می‌نامند.

عناب کنسرو شده و چای با طعم عناب نیز در جهان استفاده می‌شود اما در ایران، پاکستان و هندوستان عناب را بیشتر به صورت خشک شده استفاده می‌کنند، ولی در بسیاری از نقاط دنیا میوه تازه آن به صورت سبز استفاده می‌شود که البته طعم بسیار خوبی هم دارد.

عناب و سرماخوردگی

در طب سنتی ایران نیز مصرف جوشانده عناب برای درمان سرفه، سرماخوردگی، آنفلوانزا و انواع گلودرد توصیه شده است، اگر دچار سرماخوردگی شده‌اید و از خشکی سینه و سرفه رنج می‌برید، عناب داروی گیاهی مناسب و کارآمدی است.

همچنین عناب دارای لعاب فراوان، پروتئین، مواد قندی و مقدار زیادی ویتامین C، دارای کربوهیدرات و مواد معدنی کلسیم، فسفر، آهن، کاروتن، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین و فلور نیز است.

عناب ضد سرطان

خواص عناب شامل تصفیه کننده خون، کاهش دهنده فشار خون، تقویت کننده حافظه، ضد سرطان، درمان نامرتبی ضربان قلب، بند آورنده بیماری‌های تنفسی، دفع کننده سموم بدن، برطرف کننده ضعف و خستگی مفرط، جلوگیری از عفونت‌های روده‌ای، هضم کننده غذا و آرامش‌بخش بوده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در بیرجند در ارتباط با عناب و خواصش اظهار داشت: وجود سابقه چهار هزار ساله کاشت درخت عناب در خراسان‌جنوبی سبب شده که خراسان‌جنوبی مقام نخست سطح زیر کشت این محصول را در کشور  کسب کند.

غلامرضا هادربادی افزود: ۹۸ درصد تولید عناب ایران به خراسان جنوبی اختصاص دارد و از این حیث رتبه نخست کشوری را داریم.

وی تصریح کرد: سطح زیر کشت عناب در خراسان‌جنوبی ۲ هزار و ۳۰۰ هکتار بوده است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی ادامه داد: تولید عناب از این سطح زیر کشت در استان با افزایش ۱۰ درصدی به ۳ هزار و ۶۵۰ تن رسیده است.

هادربادی افزود: در بین شهرهای استان، شهرستان‌های سربیشه، خوسف و بیرجند با تولید یک‌هزار و ۱۷۵ تن، ۸۵۹ تن و ۷۰۴ تن به ترتیب بیشترین میزان تولید عناب استان را به خود اختصاص داده‌‌اند.

وی به عمده‌ترین مشکلات تولید این محصول اشاره کرد و گفت: خشکسالی‌های پی‌در‌پی، فقدان فرآوری عناب به دلیل نبود صنایع تبدیلی و بسته‌بندی در استان، فقدان تبلیغات مناسب و کافی در راستای شناساندن خواص و ارزش غذایی و دارویی این محصول و عرضه محدود عناب در بازارهای خارج از استان و نیز نبود ساماندهی صادرات عناب، از عمده‌ترین مشکلات محصول عناب است.

عناب‌کار نمونه خراسان‌جنوبی اظهار داشت: در شهرستان خوسف ۷۰ هکتار زمین کشاورزی دارم که از این مقدار زمین ۱۵ هکتار زیر سطح کشت درخت عناب قرار دارد.

سیدحسین موسوی‌نژاد افزود: به دلیل کمبود نهال درخت عناب و گران بودن این درخت به صورت تدریجی طی سال‌های آتی در ۵۵ هکتار دیگر این زمین‌ها درخت عناب کشت می‌شود.

موسوی‌نژاد ادامه داد: از هر هکتار زمین کشت شده مقدار یک تن عناب سالانه تولید می‌شود.

وی تصریح کرد: برداشت عناب در خراسان‌جنوبی از اوایل مرداد ماه آغاز و تا اواخر شهریور ماه ادامه دارد.

عناب‌کار نمونه خراسان‌جنوبی افزود: خشکسالی‌های پی در پی، نبود حمایت مسئولان در خصوص فروش این محصول، فروش این محصول در استان بازار خوبی ندارد، زحمت آن را کشاورز می‌کشد اما سودش را دلالان می‌برند از عمده‌ترین مشکلات محصول عناب بوده است.

موسوی‌نژاد با اشاره به آفات محصول عناب، تصریح کرد: انواع آفات میوه عناب شامل سنک(سبب زرد شدن برگ‌ها، کاهش رشد گیاه و نامرغوبی میوه عناب می‌شود)، قارچ فوزاریوم (سر خشیدگی عناب) و مگس عناب بوده است. منبع: خبرگزاری فارس