اکالیپتوس درختی است بزرگ، زیبا که در نواحی
مختلف مدیترانه به ارتفاع ۴۰-۳۵متر ولی در استرالیا و تاسمانی به
ارتفاع۱۰۰-۸۰متر است. از مشخصات این درخت مرتفع آن است که چوب سخت و
بادوام آن پوسیدگی حاصل نمی کند. پوست ساقه آن برنگ قهوه ای مایل به زرد
است و به سهولت می تواند از ساقه جدا شود. برگهای باریک، چرمی، شمشیری شکل
دارای یک رگبرگ مرکزی اصلی .سرتاسر برگها را غده های روغن پوشانده
است(۶،۵).برگهای آن دو جور هستند، برگهای جوان آن بشکل قلب، متقابل، افقی
و عاری از دمبرگ و کنار پهنک برگها صاف است، برگها در آغاز سبز مایل به
آبی است ولی تدریجاً به رنگ سبز مایل به سفید در می آید و مومی است. ولی
برگهای مسن و کهن آن متناوب و دارای دمبرگ باریک به طول ۳-۲ سانتی متر،
رنگ آنها سبز یا سبز مایل به زرد در هر دو سطح پهنک است(۶،۲). بطور کلی
برگهای اکالیپتوس دائمی، همیشه سبز،ناخزان، داسی شکل، اغلب سبز مایل به
کبود و کمی مومی است

پراکنش : این درخت بومی اقیانوسیه است و از این مناطق به سایر نقاط عالم
گسترش یافته است. در حال حاضر در هندوستان، مراکش و سایر کشورهای آفریقای
شمالی جنگلهای وسیعی از اوکالیپتوس ایجاد شده است

نیازهای اکولوژیکی: 
درختی است که در اراضی خیلی مرطوب و یا با مصرف آب
فراوان رشد سریع خواهد داشت، به همین جهت اغلب برای خشک کردن باتلاقها و
مبارزه با اراضی باتلاقی مالاریاخیز از آن استفاده می شود. بدلیل جذب زیاد آب و رقابت با سایر گیاهان باعث اختلالات اکولوژیکی در منطقه کشت می شود. هر
گاه شاخه آن را در آب بگذارند ۳ برابر وزن خود آب جذب می کند. خاکهای
خیلی آهکی با Phبالا و مقدار کلسیم آزاد به مقدار زیاد برای بسیاری از
آنها و از جمله این جنس بسیار مناسب است. درخت اکالیپتوس در برابر سرما مقاومت ندارد و اغلب ارقام آن اگر به مدت طولانی در سرمای کمتر از صفر درجه بمانند صدمه می بینند.

ترکیبات شیمیایی: 

گونه های موجود درایران:

۱٫ گونه Eucalypts camaldulensis Dehn و مترادف آن   E.rostrata 
Schlecht. و به انگلیسی این گونه را Red tum و Murray red gum گویند.این
درخت در شمال ایران در اوایل مرداد شکوفه می کند و گلهای آن لیمویی رنگ
است و تخم آن در اوایل زمستان می رسد. در خوزستان کاشته می شود. دز این
درخت صمغی به نام کینوی استرالیا گرفته می شود که در بخش صمغ کینو خواص آن
شرح داده شده است.
نیازهای طبیعی :
آب و هوا- در مکانهای آفتابی رشد خوبی دارد ولی در مقابل بادهای
خشک، شدید و سرد باید محافظت شود. معمولاً در اراضی ساحلی و حاشیه
رودخانه‌ها و نواحی مرطوب رشد بهتری دارد.
خاک- به خاک غنی از مواد آلی، خنثی تا کمی اسیدی و دارای زهکش خوب که دائماً مرطوب باشد، نیاز دارد.
کاربرد:
چوب نرم و سبک آن برای مصارف صنعتی به ویژه تهیه خمیر سلولز مورد
استفاده قرار می‌گیرد، برگهای آن دارای اسانس اکالیپتوس می‌باشد که بوخور
آن برای تسکین زکام، سرما و گریپ مفید است.

به عنوان درخت زینتی در فضای سبز نیز کاشته می‌شود ولی به دلیل دارا بودن
ریشه‌های سطحی بهتر است در پیاده‌روها و مجاور ساختمانها کاشته نشود زیرا
سبب تخریب دیوار، کانال فاضلاب، جداول خیابانها و سنگفرش و موزاییک پیاده
رو می‌شود.

۲٫ Eucalytus globules Labill به فرانسوی Gommier bleu de Tasmaniee  و
Eucalyptus commun و به انگلیسی Bluegum و Tasmanian bluegum نامیده می
شود. این درخت نیز حدود ۵۰ سال قبل به ایران وارد شده و در شمال کاشته شده
است. مقاومت آن به سرما کم است. در استرالیا و تاسمانی از بلندترین
اوکالیپتوسها بوده و بلندی آن تا ۱۰۰ متر می رسد ولی در ایران به علت
نامساعد بودن شرایط اقلیمی زیاد بلند نمی شود. از این درخت نیز صمغ کینو
گرفته می شود.
نیازهای طبیعی:

آب و هوا- مقاوم به گرما ولی حساس به شرایط بیابانی است. بهترین رشد را در سواحل مرطوب دارد.

خاک- در بسیاری از خاکها خوب رشد می‌کند ولی بهترین رشد را در خاکهای عمیق و مرطوب دارد، خشکی و خاک قلیایی را تحمل می‌کند.

کاربرد:

این درخت ریشه‌های سطحی و تهاجمی دارد و بهتر است برای تعیین مرز باغ یا
به عنوان بادشکن و یا در جنگلکاری به کار گرفته شود. این درخت به عنوان
پوشاننده هم کاربرد دارد و در کنترل فرسایش خاک به کار میرود و در نواحی
ساحلی مه آلود و مرطوب رشد خوبی دارد.

۳٫ Eucalyptus mictotheca F.Muell . این درخت به انگلیسی Coolibah
eucalyptus  و Flooded box گفته می شود . این گونه نیز دهها سال قبل به
ایران وارد شده و در خوزستان در آبادان کاشته می شود و در مقابل شوری خاک
حساسیت کمتری از سایرگونه ها نشان می دهد.

۴- اکالیپتوس لیموئی  – Eucalyptus citriodora                  

نیازهای طبیعی:

آب و هوا ـ مقاوم به گرما و حساس به سرما بوده و اقلیمهای ساحلی گرم و آفتابی را ترجیح می‌دهد. آفتاب مستقیم را تحمل می‌کند.

خاک ـ خواستار خاک غنی و مرطوب بوده و با خاکهای قلیایی سازگار نیست.

کاربرد:

بادشکن، پوشش، تک درخت، جنگلکاری و صنعتی.

 ۵- اکالیپتوس Eucalyptus polyanthemos

نیازهای طبیعی:

آب و هوا ـ به گرما و تا حدی به سرما مقاوم است ولی یخبندان طولانی را تحمل نمی‌کند. در نواحی بیابانی رشد خوبی دارد .

خاک ـ خاک خوب و سبک با زهشکی خوب را ترجیح میدهد. مقاوم به خشکی است. آفتاب و باد و شرایط ساحلی را تحمل می‌کند.

جنبه‌های زیبایی ـ برگهای زیبایی دارد.

کاربرد:

کاشت در خیابان، بادشکن و گیاه پوششی.

 

۶- اکالیپتوس کویری – Eucalyptus rudis

                                  

نیازهای طبیعی:

آب و هوا ـ مقاوم به گرما و تا حدی سرما و حساس به یخبندان است. شرایط بیابانی را می‌پسندد.

خاک ـ خاک مرطوب و بازهکشی خوب را ترجیح میدهد. در آفتاب و باد و شرایط ساحلی رشد می‌کند.

جنبه‌های زیبایی: حالت رشد برگ و رنگ برگها و تنه درخت.

کاربرد:

سایبان ، کاشت در خیابان، بادشکن، گیاه پوششی .
 

۷- اکالیپتوس Eucalyputs gunnii

آب و هوا: خیلی مقاوم بوده و تا دمای ۱۵ـ درجه سانتی‌گراد را نیز تحمل می‌کند.

کاربرد: این درخت به صورت زینتی به کار میرود و از شاخه‌های آن در گل آرایی با گلهای شاخه بریده استفاده می‌شود.

تکثیر:
تکثیر این درخت از طریق کاشت بذر، نهال و اندامهای رویشی(قلمه و پیوند زدن) صورت می گیرد.

تکثیر
از طریق دانه: زمان کاشت در اواخر زمستان و یا اوایل بهار از طریق بذر
است. ابتدا بذر را که خیلی ظریف است در جعبه هایی که خاک آن نرم و خوب
تهیه شده، میکارند و پس از اینکه نهالهای جوان ۶-۵برگ دادند آنها را به
گلدانهای سبدی یا بامبویی منتقل می کنند.بعد از اینکه یک هفته از
رشد بذر گذشت و بذرها بتدریج جوانه زدند،خطر وجود علفهای هرز،نهالها را
تهدید می کند و باید همیشه توجه داشت که نهال اکالیپتوس به وسیله پوشش
علفی از بین نرود و باید چند مرتبه اقدام به وجین آنها نمود.در مناطق حاره
انتقال به زمین اصلی در فصل باران باید انجام گیرد و در مناطق معتدل
ماههای آبان و آذر مناسب است.

زمان گلدهی از خرداد تا آبان ماه و گلها لیمویی رنگ هستند و بصورت خوشه ای هستند و بذور آن در اوایل زمستان می رسد.

تکثیر از طریق نهال: 

ابتدا پرورش نهال در نهالستان یا گلدانهای جیفی انجام می شود. طول نهالها هنگام کشت در مزرعه باید بین ۳۵-۱۵ سانتیمتر باشد

فاصله کشت: ۲*۲ متر

مقدار نهال مورد نیاز در هر هکتار:۲۵۰۰

تکثیر از طریق اندامهای رویشی:

این روش برای حفظ و توسعه صفات یا کیفیات خاصی از پایه ها مناسب می باشد، ولی مشکل بوده و بسیار محدود است

اندام مورد استفاده:

برگ، مخصوصاً برگ درختان مسن تر

برداشت: 

تابستان
و پاییز(مرداد تا مهر ماه) فقط برگهای کاملاً رسیده برداشت می شوند،
برگهای هنوز باز نشده که عطر آنها هنوز تشکیل نشده نباید چیده شوند

بدلیل عطر اساتس آن آفت خاصی ندارد

توصیه‌هایی برای دستیابی به درختانی شاداب، مقاوم و افراشته:

ـ هنگام کاشت نهال اکالیپتوس، با رعایت
اصول صحیح کاشت از عمودی بودن نهال کاشته شده اطمینان حاصل شود، زیرا
بسیاری از درختان اکالیپتوس کاشته شده در سطح شهر به صورت مایل رشد
نموده‌اند که در آینده‌ای نزدیک مشکل ساز خواهند شد.

ـ هنگام کاشت و درسالهای اولیه رشد نهال، از قیم استفاده شود.

ـ آبیاری عمیق اولیه سبب هدایت بیشتر ریشه‌ها به عمق خاک و استحکام درخت و مقاومت بیشتر آن در مقابل خشکی و کم‌آبی خواهد بود.

ـ نهالها در مسیر بادهای شدید یا در فضاهای باز کاشته نشوند.

ـ ریشه‌ اکالیپتوس به طور نسبی تا ۳ متر در خاک نفوذ می‌کند بنابراین برای
ایجاد درختی مقاوم در مقابل شرایط محیطی مانند وزش باد، کم‌آبی و … باید
نهال را در مکانهایی که عمق خاک فعال در آنها حداقل ۳ متر است کاشت