گیاهان دارویی در طول تاریخ، نزدیکی خاصی با انسان داشته‌اند و آثار دارویی و موارد استفاده از آنها بر هیچ کس پوشیده نیست. یکی از این گیاهان دارویی «مامیران» یا «مامیران کبیر» است که به آن «گیاه پرستو» نیز می‌گویند.
مامیران از تیره خشخاش و گیاهی علفی است که برگ‌های آن به رنگ سبز کبود و دندانه‌دار و گل‌های آن زردرنگ و به صورت چتر است. دانه میوه باریک و دراز مامیران، در داخل آن قرار گرفته و شیره‌ای زردرنگ در آن وجود دارد. اندام دارویی مامیران قسمت هوایی گیاه است که در هنگام گل دادن جمع آوری می‌شوند. این گیاه بومی آسیا و اروپا می‌باشد و در نواحی شمال ایران از جمله گیلان و مازندران می‌روید.

مامیران کبیر دارای آلکالوئیدهای مختلفی (آلکالوئید عبارت است از ترکیبات آلی ازت دار هستند که اکثراً دارای منشاء گیاهی بوده و دارای خواص فیزیولوژیک می‌باشند) مانند چلیدونین، هیموچلیدونین، کلریتین، پروتوپین، آلیکری توپین، هربرین و اسپارتئین می‌باشد. همچنین در مامیران کبیر نمک‌های کلسیم، منیزیم و آلومینیوم، مواد رزینی و موسیلاژ موجود است.

آرام‌بخش، ضد تشنج و مفید برای صفرا: گیاه مامیران دارای آلکالوئید، ویتامین ث، اسیدهای چرب ضروری و املاح فراوانی است که علاوه بر تامین نیازهای بدن، آن را به یک آرامش‌بخش قوی تبدیل کرده است. جوشانده این گیاه برای سیستم اعصاب بسیار مفید است و کمک زیادی به کاهش اضطراب، استرس و تشنج می‌کند. همچنین این نوشیدنی ترشح صفرا را افزایش می‌دهد و مانع از تشکیل سنگ کیسه صفرا می‌شود.

جوشانده گیاه مامیران برای سیستم اعصاب بسیار مفید است و کمک زیادی به کاهش اضطراب، استرس و تشنج می‌کند. همچنین این نوشیدنی ترشح صفرا را افزایش می‌دهد و مانع از تشکیل سنگ کیسه صفرا می‌شود.

درمان کننده اختلالات چشم: شستشوی چشم با عرق مامیران درد، ورم و عفونت‌های چشم را التیام می‌بخشد.

همان طور که اشاره شد، برای مصارف درمانی از گیاه مامیران به اشکال مختلفی استفاده می‌شود .

مقدار ۲۰ گرم برگ خشک و یا ریشه مامیران را در یک لیتر آب حل کنید. مقدار مصرف این جوشانده یک فنجان و سه بار در روز است. جوشانده ریشه مامیران برای درمان تصلب شرایین، فشارخون، بیماری‌های کبدی و اختلالات کلیوی استفاده می‌شود و از بروز سکته قلبی جلوگیری می‌نماید.

۳۰ گرم برگ خشک مامیران را در یک لیتر آب جوش ریخته بگذارید برای مدت ده دقیقه دم بکشد و پس از صاف کردن آن را مصرف کنید. مصرف روزانه دم کرده گل مامیران بین وعده‌های غذایی از نقرس و کمبود ویتامین ث پیشگیری می‌کند و برونشیت و سرفه‌های مزمن را التیام می‌بخشد. همچنین این دم‌کرده، تاثیر به سزایی در کاهش فشارخون دارد، ضد اسپاسم است و رشد موها را افزایش می‌دهد.

تنتور مامیران را می‌توان از فروشگاه‌های گیاهان دارویی و یا داروخانه‌ها خریداری کرد. اما می‌توانید مقدار ۱۰۰ گرم برگ خشک یا ریشه مامیران را در ۵۰۰ گرم الکل سفید خیس کنید و بگذارید ۲ هفته بماند البته هر روز آن را تکان دهید. پس از این مدت آن را صاف و در شیشه دربسته نگهداری کنید. مقدار مصرف آن ۱۰ – ۱۵۶ قطره و سه بار در روز است.

برای استفاده از شیره مامیران آن را با عسل مخلوط می کنند. این شیره را با گلیسیرین به نسبت مساوی مخلوط کرده روی زگیل یا میخچه می‌گذارند تا آن را از بین ببرد. همچنین برای زخم‌های چرکین، شیره له شده این گیاه را مانند ضماد روی این گونه زخم‌ها می‌گذارند.

مصرف زیاد مامیران تولید مسمومیت می‌کند و حتی استفاده زیاد آن به صورت له شده روی زخم‌ها نیز همین خطر را دارد زیرا از راه پوست جذب بدن می‌شود، بنابراین باید مصرف آن در حد گفته شده باشد و همچنین تحت نظر متخصص مصرف شود. باید به این نکته نیز توجه شود که مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است./