×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

آخرین اخبار

امروز : جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳  .::.  اخبار منتشر شده : 0 خبر

 کشیدن دندان:

گاهی درد دندان درمان پذیر و فرونشستنی نمی باشد و با کمترین آسیبی باز به درد آید و بازسازی آن انجام پذیر نباشد و بودنش در کنار دیگر دندان ها نیز زیان رسا باشد، تنها درمانش کشیدن خواهد بود که پس از کنار زدن بافت نرم پیرامون لثه،‌ آن را با انبری[ فورسپس] باید کشید.

نخست باید بررسی نمود که آیا درد در خود دندان است؟ اگر چنین نباشد، نباید آن دندان را کشید. هرگز دردی که از لثه و یا از عصب زیر زبان است، نباید دندانی را که در کنارش می باشد را بکشید؛ زیرا، با نابود کردن مایه ی درد، تنها کمی درد آن را کاهش می دهید و از میان نخواهید برد؛ بلکه دوباره درد باز خواهد گشت، چون تنها راه رسیدن دارو به جایگاه را هموارتر می سازد.

همواره کشیدن دندان جنبان خطرناک است؛ زیرا، انگیزه ی برهنه شدن استخوان آرواره آشکار می شود و گوهرش را می گنداند و درد سخت در پی خواهد داشت و گاهی درد چشم و تب به بار خواهد آورد.

اگر دانستید! کشیدن برای بیمار دردسرساز است و توان پذیرش آن را ندارد، نباید دندان را به سختی تکان دهید؛ زیرا، درد آن بیشتر خواهد شد. گاهی درد در خود دندان نمی باشد، هرگاه آن دندان را[ با انبر] تکانی دهید ماده ی دردآور که در پایین دندان است فروخواهد ریخت و درد آرام خواهد گرفت.

گاهی کشیدن دندان با کمک دارو انجام پذیر است. بهتر آن است، نخست با نیشتر پیرامون دندان را برید و دارویی بر آن نهاد، مانند: پوست ریشه ی توت و عاقرقرحا را زیر آفتاب با سرکه ی پرمایه بسایید تا به پرمایگی عسل رسد سپس سه بار در روز آن را بر روی بیخ دندان بمالید. و یا ساییده ی عاقرقرحا ساییده را در سرکه چهل روز در برابر آفتاب بگذارید سپس بر جای بریده شده بچکانید و بگذارید یک یا دو ساعت در آن جا بماند، ولی باید با موم بخش های دیگر را بپوشانید، آن گاه دندان را بکشید.(۳۴)

می توان به جای عاقرقرحا، بیخ خیارچنبر به کار برید و یا از زرنیخ پرورده در سرکه بر روی آن بمالد تا دندان را سست کند و یا تخم انجره و قنه را به یک اندازه برگیرید و یا یک اندازه تخم انجره و دو چندان کندر، بر روی بیخ دندان بگذارید و چنانچه آن ها را با برگ انجیر بپزید، سست کننده تر دندان خواهد شد، و آن آسان تر کشیده خواهد شد. هم چنین دردی سرکه کارایی شگفت انگیز دارد(۳۵).

* داروی دیگر:

پوست درخت توت و پوست کبر و زرنیخ زرد و عاقرقرحا و عروق و ریشه ی حنظل و شبرم را با آب زاگ و یا با سرکه ی تند و تیز می سرشند و سه روز کنار می گذارند سپس بر روی جایگاه می مالند.

* داروی دیگر:

عروق صفر[ زردچوبه] و پوست درخت توت هرکدام، یک جزو، زرنیخ زرد دو جزو، برمی گیرند و با عسل می سرشند و مدتی بر پیرامون دندانی کشیدنی می گذارند سپس آن را می کشند.

* داروی دیگر:

بیخ قیصوم، شیرابه ی یتوع هرکدام، یک جزو، بیخ یتوع دو جزو، برمی گیرند و بر روی دندان می گذارند.

اگر دندان ناتوان باشد، موم را با عسل در آفتاب آب کنید و با هم بیامیزید و به کار برید سپس روغن زیتون بر روی آن بچکانید و دندان را وادار به جویدن بیشتر کنید.

* درمان دندان های از هم پاشاییده دندان که کشیدن بی درد دارند:

آرد را با شیرابه ی یتوع می سرشند سپس آن را چندین ساعت بر روی دندان می گذارند تا دندان را از هم بپاشد. هم چنین گذاشتن برگ لبلاب،‌ کارایی بی مانندی دارد. پیه قورباغه ی درختی دندان را به خوبی خرد می کند. قورباغه ی درختی قورباغه ای است سبز رنگ که در میان گیاه و درختان است و از شاخه ای به شاخه ی دیگر می پرد.

* درمان کرم خوردگی دندان:

تخم بنگ، تخم تره هرکدام، چهارجزو، تخم پیاز دو و نیم جزو بو با پیه بز به سرشند و حبی به اندازه ی یک درم بسازند، سر را بپوشانند و بخور یک حب آن را به وسیله قیف به دندان برسانند.

* درمان دندان قروچه:

به هم سودن دندان در هنگام خواب از ناتوانی ماهیچه های آرواره است که همانند برای تشنج برای آن[ دندان] است. کودکان زیادی به این بیماری گرفتار می شوند و چون بزرگ شوند، نشانه های بیماری از میان خواهد رفت. اگر به هم سودن دندان ها در خواب بیش از اندازه شود، پیش آگهی گرفتار شدن به بیماری سکته، و یا صرع و یا تشنج و یا نشانه ی داشتن کرم شکم است. اگر از کرم باشد، همیشگی نیست و گه گاهی می آید، باید سر را پاک سازی کرد و روغن های گرم خوشبو که دارای ویژگی بندآورندگی و گیرندگی اند را بر روی گردن بیمار بمالند.(۳۶)

* درمان دندانی که درازتر می شود:

باید آن را با دو انگشت و یا با ابزاری نگاه دارنده بگیرند و سوهان زند سپس با میوه ی غار و زاگ و زراوند نر[ دراز] دندان شویه کنند.

 دندان:

کندی گونه ای سِری یا کرختی دندان(۳۷) است که از یک فاکتور زبرکننده پدید آید که یا یک مزه ی هم آورنده و بندآورنده و یا گس انگیزه ی آن است و آن مزه و ماده از بیرون به دندان وارد می شود و یا ره آورد بالا آوردن است که آمیختگی ترش مزه ای می باشد که از شکمبه برمی خیزد و گاهی از خیال پردازی کسی است که پیاپی گاز گرفتن چیزی ترش را نگاه می کند، کندی دندان روی می دهد که ره آورد خیال و توهم است.

* درمان:

جویدن خرفه بسیار سودمند است و یا جویدن ریحان کوهی[ حوک]، و یا آرد آب زده ی تخم خرفه و علک الانباط و یا بادام و یا جوز ملکی، و یا نارگیل و یا فندق و یا روغن زیتون نارسیده جهت مالیدن و یا دُردیِ پرمایه شده ی روغن زیتون که در پیاله ای مسین و در زیر آفتاب بگذارند و یا بر آتش نهند تا به سفتی عسل رسد و یا دهان شویه با شیر الاغ و روغن نیمه گرم، و یا قیر اندایش مَشک شراب، و یا دانه ی غار، و یا زراوند نر[ دراز]، و یا حلتیت، و یا شیرابه ی یتوع، و یا پیازدشتی و نمک که زآنسوی ترشی است، ‌در درمان کندی دندان سودمند است(۳۸).

 مینای دندان(۳۹):

دندان بی مینا تحمل چیز سرد یا گرم و یا سخت را ندارد و بیشتر از سردی آزار می بیند و پیش آگهی آغاز دردِ دندان است.

اگر انگیزه ی آن آمیزه ی سرد باشد: میوه غار، زاگ بلورین، زراوند نر[ دراز]،‌ و پیوسته کمپرس گذاشتن با زرده ی تخم است و اگر آرام نگرفت، با ایارج فیقرا مالش دهند و چنانچه سودمند نیافتاد، از تریاک و روغن خردل بهره بگیرند که بسیار سودمند خواهد افتاد. هم چنین اگر چندین بار با قطران بر روی آن بمالند، بسیار کارآمد خواهد بود.

اگر انگیزه ی آن آمیزه ی گرم باشد و کم روی می دهد و از رنگ لثه و دست مالش به لثه و دندان شناخته می شود، باید پیوسته روغن گل سرخ که با کافور آمیخته شده و صندل بر آن بمالند سپس آهار اسفرزه با گلاب به کار برند و خرفه یا تخم خرفه را بجوند که ویژه ی این درمان است.

 دندان:

داروهای بندآورنده ی یاد شده برای درمان آن سودمند است. هم چنین خاکستر خاموش شده ی مازو در سرکه، دانه ی آس سفید، خاکستر خاموش شده ی نمک بلوری[درانی] سوخته در سرکه، رامک و دندان شویه های برتر و ارزشمند،‌ برای درمانش خوب اند.

* دندان شویه ی سودمند(۱):

سعد سه درم، هلیله ی زرد هسته گرفته پنج درم، قرفه پنج درم، دارچین سه درم، زاگ بلورین دو درم، عاقرقرحا هفت درم، نشادر یک درم، دارفلفل یک درم، ‌سُک یک درم، زعفران یک درم، نمک پنج درم، سماق دو درم، میوه ی گز سه درم، قاقله چهار درم، زرنباد شانزده درم، گلنار چهار درم؛ همگی را بسایند و به کار برند.

* دندان شویه ی سودمند(۲):

صندل سرخ، کبابه، فوفل، از هرکدام پنج درم، قرفه پنج درم، دارچین یک درم، به قم چهار درم، با نشاسته ی گندم به سرشند.

* دندان شویه ی سودمند(۳):

کشک الشعیر را در عسل بکوبند و بخیسانند و با کمی قطران بهم زنند و قرص بسازند و در کاغذی پیچند و بر آجری در میان تنور بگذارند تا سیاه رنگ شدن از تنور بیرون آورند سپس یک جزو از آن را با خاکه ی ریزه ی عود و گلنار و سعد و پوست انار و نمک از هرکدام یک جزو برگیرند و بسایند و دندان شویه بسازند.

* دندان شویه ی سودمند(۴):

[کشک]الشعیر یاد شده بیست جزو، سعد، فول[فوفل]، کزمازک[ مزمازک]از هرکدام چهار جزو، زنگبیل یک جزو، را گرد دندان کنند.

آماس های لثه

آماس های لثه بیشتر از ماده ای است که از سر به سوی لثه می آید. گاهی شکمبه نیز در این کار همکاری دارد. گاهی در آغاز بیماری استسقا، آماس هایی در آن پیدا می شود و یا از گونه ای نارسایی در آفرینش است که بخارهای تباه کننده و شونده را به لثه می رساند. همواره از رنگ و دست مالش لثه می توان مایه ی بیماری را شناخت. انگیزه ی پیدایش آماس در لثه شاید آشکار و به تندی و آسان درمان پذیر است و گاهی ناپیدا و دیرپذیر درمان می باشد که گاهی همراه با تب است.

* درمان:

اگر مایه ی فزونی گرم باشد، باید به تهی سازی تن از راه خون گیری از جهارک[ چهار رگ لبی] پرداخت. نخست با دهان شویه های سرمازای بندآورنده و گیرنده مانند:گلاب، ماست ترش، آب آس، آب برگ های گیرنده، آب پز گلنار، آب بارهنگ، آب خیسانده ی بلوط، افشره ی خرفه درمان را آغاز باید کرد، سپس روغن زیتون نارسیده و روغن درخت مصطکی، و روغن آس که در هر وقیه ی آن سه درم مصطکی آمیخته شده و یا روغن گل سرخ که در آن سنبل و گل سرخ خشک و مصطکی جوشانیده شده را در دهان بگرداند.

روغن مصطکی به ویژه تازه ی آن دارای ویژگی شگفت انگیزی در فرونشاندن درد آماس لثه است که آن را از میان می برد و آزاررسان نیز نمی باشد. پس از آن باید افشره ی ایرسای تازه به کار برند که خون را روان می سازد و بیمار را می آساید و یا از افشره ی برگ زیتون و یا دُردی شراب و یا افشره ی سداب و یا روغن حبه الخضرا که با آب برگ آن جوشیده باشد و یا آب پز زراوند دراز بهره برند.

اگر آماس در ژرفا باشد و دیده نشود، به آن بارولیسر گویند که با دارو از میان نمی رود و چرکین می شود،‌ چه بسا نیاز به نیشتر زدن پیش آید و گاهی گوشت تازه برویاند. اگر چرکین شود،‌ باید زنگار و مازو و یا زنگار مس ساییده در سرکه که چند روزی مانده باشد، و یا سوخته ی زاگ سرخ[ سوری]‌با مازو، به کار برد.

اگر لثه باد کند و بیآماسد، درمان پذیر نخواهد بود، باید بر روی آن داغ گذاشت. کارآمدترین آن: پشم پیچیده بر روی میله ای را در روغن زیتون جوشان فرو کنند و چندین بار بر روی لثه بمالند تا آماس فرونشیند و لثه سپید رنگ و کوتاه گردد.

اگر آماس از فزونی های نمور باشد، نخست با روغن های گرم زا و عسل و روغن زیتون و افشره ی جوشانده ی برخی از میوه های گرمی بخش دهان شویه کند.(۴۰)

* درمان لثه ی خون چکان:

سوخته ی خاموش کرده ی زاگ بلورین در سرکه با دو چندان نمک و یک و نیم آن زاگ سوری برگیرند و بر روی آن بپاشند. هم چنین شاه ماهی[ طریخ] نمک سود را بسوزانند تا مانند اخگر شود، یک جزو از خاکستر آن با دو جزو گل سرخ سپس به کار برند. هم چنین آس و سوخته ی عدس از هرکدام یک جزو و سماق و زاگ سوری از هر کدام دو جزو و شکوفه ی اذخر سه جزو برگیرند و بیامیزند و به کار برند.

* زخم و ناسور و خوره در لثه:

زخم های لثه سه گونه اند: ساده، گندیده، خوره ای.

* درمان:

زخم ساده را به گونه ی آفت دهانی درمان می کنند.

زخم گندیده ی لثه را با دادن ابهل و حسک درمان می نمایند و اگر کارا نبود، یک جزو مازو و نیم جزو مر که با روغن گل سرخ آمیخته درمان می کنند. هم چنین برخی دهان شویه ها، مانند: سرکه ی پیازدشتی، و شیر الاغ، و آب پز برگ زیتون، و آب پز گل سرخ، و عدس، و کلگی انار برای درمان آن سودمند است.

زخم خوره ای لثه اگر در آن پیشرفت کرده باشد، باید آن را با داروی قلقندیون که ویژه ی درمانش است، و ترکیب آن در کتاب های اقرباذین یاد شده،‌ درمان کنند. ناسورها را نیز بدین گونه درمان نمایند سپس داروهای گیرنده و بندآورنده بر روی آن بپاشند. داروهای تکی آزموده شده میوه ی طرفاء و عاقرقرحا از هرکدام سه درم، مامیران یک درم، هلیله ی زرد دو درم، گل سرخ خشکیده دو درم، به اقلی و نشادر و کبابه و کفک دریا از هرکدام نیم درم، گلنار و زعفران و مازو از هر کدام یک درم، کافور یک چهارم درم، برگیرند و دندان شویه ای بسازند و بر روی لثه بمالند. زراوند، قلقطار،‌ برخی از براده و سونش ها، ‌و زرنیخ ها نیز برای درمان آن سودمندند.

اگر زخم و یا ناسور دکمی پیشرفت کرده باشند: عاقرقرحا، بیخ سوسن، هرکدام یک جزو، گلنار، سماق، مازوی سوراخ نشده، زاگ بلورین از هرکدام دو درم، برگیرند و همه را با هم بسایند و گرد کنند و بر روی لثه ها بمالند. هم چنین گلنار، ریم آهن، بر روی لثه چسبانند سپس با سرکه ی پیازدشتی و یا سرکه ای که برگ زیتون در آن پخته اند، دهان شویه کنند(۴۱). سرشته ی فلونیا را نیز می توان در جایی خوره پدید آمده، بگذارند که بسیار سودمند است. سرشته ی پودنه ای و سرشته ی اسپندی و دیگر سرشته های با ویژگی آب کنندگی خوب اند و اگر درمان نشود باید داروی قلنقدیون به کار رود.

* دارویی ترکیبی نزدیک به داروی قلنقدیون:

زاگ بلورین، آهک، مازو، زرنیخ زرد و قرمز به یک اندازه برگیرند و خوب بسایند و یک دانگ از آن را بر روی لثه بمالند و ساعتی درنگ کنند، سپس با روغن گل سرخ تنها و یا با کمی اقاقیا دهان شویه کنند. و از این دارو می توان قرص بسازند و خشک کنند و در هنگام نیاز به کار برند. هم چنین می توانند تنها با دو گونه زرنیخ و آهک و اقاقیا بسازند. داغ گذاشتن، بر روی لثه نیز درمانی سودمند است که ریشه کن کننده ی خوره و رویاننده ی گوشت خوب می باشد. سپس دندان شویه ای از مازو و سه برابرش مرّ بیامیزند و به کار برند که گوشت می رویاند و لثه را استوار می سازد. خون گیری از جهارک نیز سودمند است.

* درمان کاهش گوشت لثه:

کندر نر، زراوند ماده، خون سیاوشان[ دم الاخوین]، آرد کرسنه، بیخ سوسن به یک اندازه برگیرند و با عسل و سرکه ی پیازدشتی به سرشند و به گونه ی مالیدنی به کار برند. هم چنین آرد کرسنه ده درم با عسل بسرشند و قرص سازند و بر آجر و یا سفال گذارند و در پایین تنور نهند، و یا در تنور چنان برشته کنند که نسوزد و بتوانند آنرا بسایند… آن گاه بسایند و چهار درم خون سیاوشان و چهار درم کندر نر بدان بیفزایند و از زراوند ماده و ایرسا هر کدام دو درم نیز در آن بیامیزند و به کار برند.

* درمان سستی لثه:

اگر سستی اندک باشد، دهان شویه با آب پز داروهای بند آورنده ی گرم زا و یا سرمازا بر پایه ی آمیزه ی لثه بسنده خواهد بود. کاربرد زاگ بلورین جوشانده در سرکه نیز بسیار خوب است.

اگر سستی لثه بسیار باشد، بهتر آن است که نشتر زده شود و خون بیاید و خون را تف کند، سپس با آب پزهای بندآورنده و گیرنده دهان شویه کند. آب پزهای مناسب این بیماری از این قرارند:

۱- کوبیده ی میوه ی گز سه درم، برگ حنا دو درم، زراوند دو درم، برگیرند و نیمه گرم در دهان بگردانند.

۲- گلنار و پوست انار هریک شش درم، زرنیخ زرد و قرمز و زاگ یمانی، هرکدام سه درم و از گل سرخ و سماق بغدادی هر کدام هشت درم و سنبل الطیب و شکوفه ی اذخر هرکدام ده درم برگیرند و بر روی لثه بچسبانند. زدن رگ و خونگیری از جهارک هم سودمند است.

۳- داروی چسبانده بر روی لثه که اگر پس از دهان شویه کردن به کار رود، خوب است: گُل سرخ با کاسبرگش، فلفل هفت درم، جفت بلوط، گلنار، دانه ی آس سبز هر کدام چهار درم، خرنوب نبطی، سماق پاک شده، و ارماک[ پوست درخت کادی]، هرکدام پنج درم، یا به جای ارمام[ارماک] هشت درم آس برگیرند و پس از دهان شویه کردن بر روی لثه بمالند. هم چنین مالیدن ایاره ی کوچک بر روی سق نیز سودمند است که پس از آن با سرکه ی پیازدشتی و سرکه ی حنظل دهان شویه کنند و دندان شویه های بر روی لثه بمالند.

* درمان گوشت اضافی:

گذاشتن قلقنت و مرّ بر رویش، ‌آن را می گدازد و برمی اندازد. قانون ف، ج۳، ۳۴۴-۳۵۲؛ قانون ع، ج۲، ۳۲۳-۳۳۶؛ دندان پزشکی، ۴۹۲-۵۰۶).

منبع: نشریه ‌کتاب ماه علوم و فنون

گردآوری:گروه تندرستی و زندگی سالم
http://www.tebyan-zn.ir/healthy_safe_life.html

پی نوشت ها :

۳۳٫ دارویی برای کشیدن دندان های سست و دردناک و هر دندان کشیدنی:

پوست درخت توت و پوست ریشه ی کبر و عاقرقرحا و شیرابه ی شبرم و شیرابه ی مازریون و زرنیخ زرد و پوسته ی حنظل را با سرکه نرم می کنند، یک هفته روزی یک بار به هم می زنند تا خوب خمیر شود سپس پیرامون دندان را می شکافند و بافت نرم را از روی استخوان برمی دارند و روزی ده بار این دارو را بر روی آن می مالند تا دندان جنبان تر شود و کشیدن آن آسان تر گردد. دارویی دیگر: چندین روز دردی سرکه ی تند و تیز روی آن می مالند تا کشیده شود. دارویی دیگر: قورباغه های خشکی زیست را در روغن می پزند تا له شود و در هنگام نیاز بافت نرم روی ریشه ی دندان را می شکافند و کنار می زنند سپس از آن روغن، چندین بار بر روی آن می مالند تا دندان جنبان تر شود و پس از آن با وسیله ی [فورسپس] کشیدن دندان، دندان را بیرون می آورند( منصوری ف، ۴۵۸؛ دندان پزشکی، ۲۳۶).

۳۴٫ جالینوس گوید: اگر چهل روز عاقرقرحا را در سرکه ی تند و تیز بخیسانند سپس آن را با [نمک] عجین بسایند و بر روی دندان دردناک بمالند و دمی رهایش کنند سپس دندان دردناک را با کلبتین[فورسپس=انبر] و یا افیوالی بگیرند و بکشند. دیدگاه رازی: بهتر است داروی مالیدنی نیرومندی را بر روی آن بمالند و هر ساعت دوباره این کار را انجام دهند و بارهای گذاشتن دارو را افزایش دهند. گاهی نیاز است که چندین روز داروی مالیدنی را بر روی دندان بمالند تا آن را جنبان کند و کشیدنش آسان خواهد گشت. هم چنین اگر زاگ سرخی که چندین روز در سرکه ی تند خیسانده را بر روی آن بمالید، دندان را فروخواهد انداخت. کارکرد نیرومندانه تر با شیرابه ی یتوع و زاگ سرخ ساییده است که باید آن را بر روی دندان مالید. دارویی دیگر: سه روز عاقرقرحا را در سرکه می خوابانند سپس آن را سه روز بر روی دندان بمالند تا آمادگی کشیده شدن، پیدا کند. یا این کار را با ریشه ی خیار دشتی انجام دهند. دیدگاه من: ساختن دارو: ‌موم در شیرابه ی یتوع بسرشید سپس این سرشته را بر روی دندان بچسبانید و ساعتی رها می کنید و دوباره سرشته را بر روی دندان بگذارید. این کار را چندین بار انجام دهید تا دندان آماده ی کشیدن شود. این بهترین دارویی است که موردنیاز می باشد(حاوی ع، ج۳، دکن، ۱۵۳، بیروت، ۴۸۹؛ دندان پزشکی، ۱۴۸).

۳۵٫ داروی کشیدن دندان: عاقرقرحا را سه روز در سرکه نارس[ خل خمر]می خیسانند سپس می سایند تا مانند خلوق بشود. داروی به دست آمده را دو تا سه روز و هر روز چندین بار به پایه ی دندان می مالند تا پایه ی آن را آب کند و در پی آن دندان را جنبان خواهد کرد که در این حالت دندان فروهشته شده به آسانی جابه جا می شود و از جایش درمی آید. هنگامی که به اندازه ای رسید که شما خواستید، پس بدانید! کار شما[ کشیدن دندان] بی درد انجام شدنی بوده است. هم چنین با ریشه ی خیاردشتی [خیارشنبر] نیز می توان آن[ کشیدن]‌را به انجام رساند( حاوی ع، ج۳، دکن، ۹۸، بیروت، ۴۴۸؛ دندان پزشکی، ۸۳).

۳۶٫ دندان قروچه های شبانه از سستی و ناتوانی ماهیچه های هر دو آرواره می باشد. بیشتر در کودکان پدید می آید و در هنگامی که بزرگ تر می شوند از میان می رود( حاوی ع، ج۳، دکن، ۱۰۱، بیروت، ۴۵۰؛ دندان پزشکی، ۸۸).

۳۷٫ برای کرختی دندان نگاه داشتن شراب تند در دهان و مالیدن سداب و فلفل و عاقرقرحا بر روی آن سودمند خواهد بود. دیدگاه من: منظورم از هر آن چه سردی زا باشد، دندان گرخت شده، آزار خواهد دید( حاوی ع، ج۳، دکن، ۱۰۵، بیروت، ۴۵۴؛ دندان پزشکی، ۹۲).

۳۸٫ کُند شدگی دندان ها: خرفه( بقله الحمقاء)و بادام پوست کنده را بجوند و یا با نمک، دندان را مالش دهند، و یا موم عسل را بجوند( منصوری ف، ۴۵۸). دارویی برای درمان کُندی دندان، جویدن خرفه و یا مالیدن روغن زیتون انفاق بر روی دندان و یا آغشته کردن دندان به دردی روغن زیتونی که در تنجیری جوشانیده باشند تا به پرمایگی عسل رسیده باشد(حاوی ع، ج۳، دکن، ۱۰۳؛ بیروت، ۴۵۳؛ دندان پزشکی، ۹۱).

۳۹٫ دندان هایی که سردی به آن ها رسیده است، برای درمانشان دانه ی [حب] غار و زاگ بلورین و زراوند دراز به کار برید. دیدگاه من: این همانی است که به آن، ذهاب ماء السن [‌از میان رفتن آب دندان/ ذهابُ ماء‌الاسنان: Odonthyalophtora odontotripsis;(vide Sharaf))(قاموس). ذهات ماء الاسنان: Odontalgia when eating یعنی رفتن آب دندان و آن هنگامی است که دندان از برخورد با هر چیز آزار ببیند(رنجبر، ۹۵)] گویند (حاوی ع، ج۳، دکن، ۱۰۳؛ بیروت، ۴۵۳؛ دندان پزشکی، ۹۱).

۴۰٫ سازگارترین دارو برای درد لثه که در پی آماس پدید می آید[ روغن] درخت مصطکی است که اگر نیمه گرم را در دهان نگاه دارند، سودمند خواهد بود. بهتر است که گونه ی تازه ی آن برگزیده شود. هم چنین این دارو برای آرام کردن همه ی دردها و آماس های پدید آمده در بافت های دهان سودمند است، این دارو مانند همه ی داروهای بند آورنده برای ریشه کنی همه آسیب های دهانی به کار می رود و از پدید آمدن آن جلوگیری می نماید و جلو زبرشدگی لثه را می گیرد و آن را به خوبی و بی هیچ گزندی از میان می برد. بیشترین سودمندی را این روغن[ مصطکی] برای درد لثه دارد؛ زیرا، بیماری لثه را ریشه کن می کند و درد آن را فرومی نشاند و زبری بسیار پدید نمی آورد مانند دیگر داروهای بندآورنده که آرام کردن درد از ویژگی بندآورندگی آن ها می باشد( حاوی ع، ج۳، دکن، ۹۴؛ بیروت، ج۳، ۴۴۵؛ دندان پزشکی، ۷۸). دارویی برای آرام کردن درد لثه: جوشانده ی ریشه ی بنگ در سرکه را در دهان بگردانند. درمان لثه ی آماسیده: برای درمان لثه ی آماسیده، زاگ و نمک را به آن بچسبانید و پس از آن که در آن گزشی پدید آورد، با هر دو لثه را آرام مالش دهید و او را وادار به گرداندن پخته ی برگ زیتون و یا شراب گس در دهان نمایید. گوید: لثه ای که برجسته شده و بادکرده و سرخ رنگ و آماسیده گشته و دچارخوردگی و کاهش یافتن شده است را با روغن زیتون جوشانده، داغ کنند و آن نیز به بدین گونه که پشمینه ای را بر سر میله ای بگذارند و در آن روغن داغ فرو کنند سپس بر روی لثه بمالند تا جمع شود و سپید گردد. با این درمان خوردگی آن بهبود می یابد و گوشت تازه در جای درست لثه می روید سپس به اندازه ی یک اکسونافن مازو[ عفص] و به اندازه ی یک باقالی مُر برگیرند و با آن داروی دندان شویه کنند. این دارو رویاننده ی گوشت لثه و استوارکننده ی آن خواهد شد( حاوی ع، ج۳، دکن، ۹۸-۹۹؛ بیروت، ۴۴۹؛ ۸۴-۸۵).

۴۱٫ دارویی سودمند برای درمان لثه ی خورده شده: روش ساخت: روغن گل سرخ یک جزو و مازو چهار جزو و مُر دو جزو برمی گیرند و بر روی لثه می فشرند و با آن لثه را می پوشانند دو ساعتی رها می کنند سپس با شیر الاغ دهان شویه می نمایند که از آب رفتن لثه و گندیدگی آن جلوگیری می کند. همچنین فشردن گلنار و ریم آهن[ زنگار] بر روی آن سودمند است سپس با سرکه ی پیازدشتی و یا سرکه ای که در آن برگ زیتون نمک سود شده، پخته و یا با افشره ی سداب با روغن مصطکی دهان را بشویند( حاوی ع، ج۳، ۱۰۳؛ بیروت، ۴۵۳؛ دندان پزشکی، ۹۱-۹۲).

۴۲٫ دیدگاه رازی:‌

برپایه ی آنچه من دیدم، هنگامی که درد دندانی بسیار افزایش می یافت، گروهی درمانگر از آرام کردن آن نومید می شدند؛ بنابراین ابزاری بلند که دارای سری قاشقکی است مانند نگاره ی [ حرف(ف)] برمی گزیدند و سر قاشکی آن را می گداختند سپس سر گداخته را چندین بار بر روی دندان دردناک می گذاشتند و دندان را با آن نازک بینانه داغ می کردند پس درد آن در جا آرام می شد ولی دندان تباه و نابود می گشت. باید در چنین حالتی توپی ساخته شده از تکه های پارچه ای را در گوشه ی دیگر دهان نگاه دارد(‌حاوی ع، ج۳، دکن، ۱۰۶؛ بیروت، ۴۵۵؛ دندان پزشکی،

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.