یکتا رضایی، دانشجوی دانشکده صنایع دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب و مخترع ماشین برداشت گل از گیاه دارویی بابونه در گفت‌وگو با خبرنگار پژوهشی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با بیان اینکه استفاده از گیاهان دارویی قدمت زیادی در ایران دارد، گفت: به طور کلی زمانی باید اقدام به برداشت گیاهان دارویی کرد که اندام‌های مورد نظر حاوی حداکثر ماده موثره باشند.

وی تصریح کرد: از جمله گیاهان دارای خواص دارویی، گیاه بابونه است. قسمت‌های مورد استفاده گیاه بابونه منحصرا کاپیتول‌های زرد، درخشان ومخروطی آن هستند که بوی سیب می‌دهد و پس از برداشت باید آنها را خشک کرده و مصرف کرد.

رضایی با اشاره به اینکه بهترین زمان برای برداشت، مرحله کامل شدن غنچه دهی است، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه برداشت مکانیزه گل‌ها هنوز در کشور متداول نشده است به علت نبود ماشین برداشت، خسارت زیادی زمان برداشت به گل‌های بابونه وارد می‌شود.

وی با بیان اینکه ماشین برداشت گل از گیاه دارویی بابونه، مانع از بروز خسارت جبران‌ناپذیر به گیاه بابونه می‌شود، گفت: به طور کلی عملکرد ماشین تحت تاثیر عوامل گوناگونی از جمله ژنوتیپ، تراکم، آرایش کاشت، روش آبیاری، کوددهی، تاریخ کاشت، دما و نحوه برداشت قرار می‌گیرد.

برداشت به موقع گل‌ها بسیار مهم است و نقش موثری در کمیت و کیفیت اسانس دارد. با افزایش سن گیاه و تکرار و تاخیر در برداشت میزان اسانس، فلاونوئید گل و کامازولن کاهش می‌یابد. بررسی بر روی کارایی ماشین‌های برداشت بابونه نشان داده است گل‌هایی که با این روش برداشت می‌شوند از کیفیت مناسب‌تری برخوردارند.

رضایی در خصوص نحوه کارکرد ماشین برداشت گل از گیاه دارویی بابونه توضیح داد: این ماشین در دو نوع مکانیزه و دستی ساخته شده است. دستگاه اول که مکانیزه است، با توجه به نیاز مزرعه‌های کشت گیاهان دارویی و معطر که سطحی معادل یک هکتار دارند طراحی شده است. مشخصات ماشین با ارتفاع تیغه برداشت، سر شاخه یا گل‌های گیاه از سطح زمین، قابل تغییر است. ارتفاع دستگاه، فاصله بین چرخ‌ها و طول دستگاه نیز بر مبنای محصول قابل برداشت توسط ماشین طراحی شده است. دستگاه دوم که دستی است، برای زمین‌های کوچک که بیشتر مزارع کشور را تشکیل می‌دهند طراحی شده و شامل اسکلتی بر روی دو چرخ در جلو و یک چرخ در عقب برای هدایت ماشین توسط دست است.

وی خاطرنشان کرد: در این دستگاه گل‌های بریده شده توسط تیغه برداشت، قطع و به طرف عقب تیغه هدایت می‌شود. پس از پر شدن سبد محصول می‌توان آنرا خالی کرد. بخش دیگر دستگاه کارتک برداشت سر شاخه‌های گلدار گیاهان دارویی است. این کارتک به یک دسته فلزی وصل است و توئسط کارگر جهت برداشت سرشاخه یا گل‌های گیاهان دارویی که در اطراف مزرعه توسط ماشین قابل برداشت نباشد به کار می‌رود.

رضایی درباره مزایای ماشین برداشت گل از گیاه دارویی بابونه به خبرنگار ایسنا گفت: با توجه به اینکه در فصل برداشت کارگر به سختی پیدا شده و عموما هم کارگران غیر متخصص هستند که منجر به برداشت بی‌کیفیت شده و میزان تخریب در زمان برداشت دستی افزایش می‌یابد، ماشین برداشت مکانیزه و دستی می‌توانند عملکرد خوبی داشته باشند. این ماشین هر هکتار را دو تا سه ساعت برداشت می‌کند که استفاده از آن حدود ۳۰ درصد کاهش هزینه به دنبال دارد از سوی دیگر تمامی قطعات ماشین در کشور تهیه شده است.