مقدمه و هدف: سرخارگل (.Echinacea purpurea L) گیاهی علفی و پایا از تیره ستاره آسا (Asteraceae) می باشد. از خواص مهم این گیاه می توان به تقویت سیستم دفاعی بدن در مقابل بیماری ها اشاره کرد. در این پژوهش تاثیر محلول پاشی متانول و اتانول بر عملکرد گیاه دارویی سرخارگل بررسی و مورد ارزیابی قرار گرفته است.
روش تحقیق: این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۵ تیمار و ۳ تکرار در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل محلول های آبی متانول (۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰% حجمی)، اتانول (۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰ و %۵۰ حجمی)، مخلوط یکسان متانول و اتانول (۵، ۱۵ و ۲۵% حجمی)، تیمار آب مقطر و تیمار شاهد (بدون محلول پاشی) بود.
نتایج و بحث: نتایج این تحقیق نشان داد که اثر تیمارها در ۲۳ شاخص مورد ارزیابی دارای تفاوت معنی داری (p<0.01) بودند. بیشترین عملکرد شاخص های مورفولوژیکی ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ در ساقه، طول برگ، عرض برگ، وزن تر ریشه، وزن تر گیاه، وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، وزن خشک گیاه، طول ریشه و قطر کاپیتول مربوط به محلول پاشی با محلول ۴۰% متانول می باشد و بیشترین عملکرد انشعابات ساقه، انشعابات ریشه، شاخص سطح برگ و میزان کلروفیل با محلول پاشی با متانول ۳۰% به دست آمد و همچنین وزن تر کاپیتول، وزن خشک کاپیتول و وزن بذر با محلول پاشی با محلول متانول ۵۰% به دست آمد. بیشترین میزان عملکرد قطر ریشه و وزن هزاردانه با محلول اتانول ۵۰% به دست آمد و در نهایت بیشترین میزان تعداد گل مربوط به محلول پاشی با اتانول ۴۰% می باشد. به طور کلی در این تحقیق می توان استنباط نمود که محلول پاشی الکل هایی نظیر متانول و اتانول به عنوان یک منبع کربنی و محرک زیستی می تواند باعث افزایش بیوماس و عملکرد گیاه دارویی سرخارگل شود.
توصیه های کاربردی: با توجه به اهمیت گیاه دارویی سرخارگل در صنایع داروسازی و نیز نتایج مطلوب این گیاه بر روی تقویت سیستم دفاعی بدن و درمان بیماری های عفونی و ویروسی می توان این گیاه را از جمله گیاهان مهم به شمار آورد. از این رو کاربرد مواد بی خطر برای سلامتی انسان در تولید این گیاه ضروری به نظر می رسد که از جمله این مواد می توان به الکل ها به عنوان ماده ای بی خطر و پر بازده و روشی نوین در تولید و عملکرد این گیاه اشاره کرد.
 
کلید واژه: Echinacea purpurea L، اتانول، متانول، محلول پاشی، عملکرد