نخستین همایش طلای سبز با موضوع گیاهان دارویی و داروهای گیاهی درحالی برگزار شد که موضوع طب سنتی با وجود قدمت بسیار در کشور از نظر صنعتی رشد چشمگیری نیافته است.

جعفر میرفخرایی، دبیر انجمن تولید‌کنندگان داروهای گیاهی و گیاهان دارویی در این همایش گفت: دانش و صنعت کشت گیاهان دارویی و تولید داروهای گیاهی به سرعت درحال توسعه و تکامل است. درصورتی که از تأثیرات منفی پیرامون این صنعت کاسته شود، آینده درخشانی برای این حوزه می‌توان متصور شد. کشور ما از زمانی که آغازش نامعلوم است، جایگاه مبادله علوم و اندیشه‌ها در میان تمدن‌های مختلف بوده است و ایرانیان توانسته‌اند نقش شایانی در رشد و توسعه این امر داشته باشند.

وی با اشاره به اینکه با تاسیس دانشکده‌های جدید آموزش پزشکی به روش غربی، طب سنتی به کناررفت گفت: با توجه به اینکه از ۱۳اقلیم متنوع معروف دنیا، در ایران ۱۱اقلیم وجود دارد به راحتی می‌توان از بذر گیاهان دارویی استفاده کرد و تنها توجه به روش‌های علمی و تقویت این دانش است که می‌تواند ما را در بهره‌برداری از این اقلیم توانا کند.

احمد شیبانی رئیس سازمان غذا و دارو، در این همایش با اشاره به خلأ‌های قانونی موجود در حوزه داروهای گیاهی گفت: اگرچه آیین‌نامه‌های مورد نیاز به‌موقع تصویب نشدند، اما در حال حاضر بیش از ۸۰۰قلم فراورده طبیعی و گیاهی دارای پروانه ساخت در کشور داریم که به مصرف بیماران می‌رسند. این در حالی است که تا سال ۸۴حدود ۳۸۰قلم دارو و فراورده‌های طبیعی و دارویی تولید می‌شددر حال حاضر ۷۶واحد تولیدی در زمینه داروهای گیاهی داریم که ۴۳مورد از آنها صرفا تولید‌کننده گیاهان دارویی هستند.

احمد شیبانی با اشاره به اینکه وظیفه وزارت بهداشت سیاستگذاری و حمایت اجرایی و نظارت در امر تولید این محصولات است گفت: بخشی از کار مربوط به صنعتگران خواهد بود. وی ادامه داد: مشکل و مسئله ما در حال حاضر تبدیل فرمولاسیون‌ها به قرص و شربت است و بهتر آن است که به جای صادر کردن برگ و ساقه و ریشه گیاهان آنها را بعد از تبدیل شدن به دارو و محصول نهایی صادر کنیم. زمانی بود که پزشکان می‌گفتند ما نمی‌توانیم به‌دلیلی مشخص نبودن دوز دارویی به بیمار بگوییم از فلان گیاه دارویی چه میزان مصرف کند اما هم‌اکنون روند تجویز داروهای گیاهی توسط پزشکان و به‌صورت OTC مشخص شده است.

وی گفت: نباید داروی گیاهی به‌طور کامل نفی شود. در کشور چین هم که سابقه تاریخی در استفاده از گیاهان دارویی دارد، هر نوع داروی گیاهی و شیمیایی در کنار یکدیگر تجویز می‌شوند و مردم آزادانه هر دارویی را که بخواهند دریافت می‌کنند. بایستی در راستای جلب اطمینان و اعتماد پزشکان برای تجویز و مصرف داروهای گیاهی تلاش کنیم. به این طریق مردم می‌توانند به راحتی از داروخانه‌ها داروهای گیاهی دریافت کنند. در حال حاضر ۱۶۰قلم داروی OTC (بدون نسخه) در کشور موجود است که رقم مناسبی است، اما باید به سمت درمان تخصصی حرکت کنیم.

رئیس سازمان غذا و دارو با تأکید بر اینکه بخش صنعت و دانشگاه در این حوزه به خوبی با هم همکاری می‌کنند گفت: اگرچه تولید در این حوزه سخت و گران است ولی با این حال بایستی داروهای گیاهی به راحتی در دسترس مردم باشد. در شرایطی که تدارک یک قلم دارو یا تجهیزات پزشکی از خارج به سختی صورت می‌گیرد گسترش این حوزه می‌تواند به کشور کمک بسیاری کند. ما در شرایط تحریم هستیم. امروز زمان آن است که از منابع داخلی‌مان برای درمان بیماری‌ها استفاده کنیم. خوشبختانه امروز علم و تخصص لازم را داریم و به منابع هم دسترسی داریم و تنها نیازمند عزم ملی هستیم تا تحریم‌ها را در این حوزه دور بزنیم.

دکتر حسنعلی نقدی، رئیس پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در این همایش گفت: تنها هفت‌درصد از گیاهان دارویی که ما امروز مصرف می‌کنیم از طریق کشت تولید می‌شوند و ۹۳ درصد این داروها از طبیعت جمع‌آوری می‌شوند. بخش عمده گیاهان دارویی ما به‌صورت وحشی و از طبیعت استخراج می‌شوند. اگر به همین صورت پیش برود، در آینده نزدیک با وجود منابع بسیار، شاهد واردات در این زمینه خواهیم بود.

امروز وقت آن است که کشت گسترده را شروع کنیم. گیاهان دارویی در حال حاضر، اغلب به‌صورت محرمانه و خصوصی کشت می‌شوند. مسائل اقتصادی باعث می‌شود که کشاورز‌ها زیر بار تولید نروند، چراکه قیمت‌های فعلی، نسبت به بازار جهانی پایین هستند و بازار مطمئن واقعا وجود ندارد.وی گفت: درآمدهای هنگفتی برای کشاورزان نهفته است اما کشاورزان ما از آن اطلاع ندارند. این درحالی است که اهلی کردن این گیاهان، نیازمند سرمایه‌گذاری کلان و طولانی مدت است.