تاچند دهه گذشته آنچه که به‎عنوان دارو مورد استفاده قرار می‎گرفت از منابع طبیعی و به‎طور عمده از گیاهان به‎دست می‎آمد.

با پیشرفت سریع علوم داروهای سنتزی در بسیاری موارد جایگزین گیاهان داروئی شدند. تجربه نشان داد که داروهای سنتزی با تمام کارآئی مورد توجه، اثرات نامطلوب بسیاری همراه دارند و روشن شد که کمتر ماده خالصی وجود دارد که دارای اثرات سوء نباشد، از ‎همین‌رو امروزه استفاده از گیاهان دارویی مورد توجه بسیاری از مردم قرار گرفته است.

کشور ایران با توجه به شرایط جغرافیایی، آب و هوایی جایگاه ارزشمندی در تولید انواع گیاهان طبی و دارویی فراهم کرده است.

شرایط اقلیمی متفاوت در ایران وجود دارد که موجب شده گیاهان طبی و دارویی در این سرزمین رشد کنند به‎طوری‎که منطقه زاگرس که استان لرستان در آن واقع شده با داشتن رویشگاه‎های گیاهی مرتعی و جنگلی متنوع دارای انواع مختلف محصولات جنگلی و مرتعی است.

عضو جامعه جنگلبانی ایران در این‌باره گفت: برخی گونه‎ها از دیرباز مورد شناسایی اطبا و دانشمندان قرون گذشته بوده و سابقه‌ی بهره‎برداری در میان مردم کشور ما دارد اما برخی هنوز ناشناخته مانده و کاملاً شناسایی نشده که بتوانند از آنها استفاده کنند.

«علی‎حسین بیرانوند» افزود: مردم امروز به طب سنتی و گیاهان دارویی رو آورده‎اند با توجه به این‌که کشت گیاهان دارویی راحت‎تر، اثربخش‎تر، دسترسی به آن آسان بوده و عوارض جانبی نداشته و به دستگاه‎های پیشرفته نیاز ندارد.

وی اظهار کرد: با توجه به محدود بودن مراتع و جنگل ما و این‌که در معرض تخریب قرار گرفته‎اند نمی‎توان از همه پتانسیل‎های گیاهان دارویی را حفظ کرده و باید برای تولید این گیاهان کشت آنها را بومی‎سازی و در میان مردم ترویج کنیم.

مسئول امورجنگل‌کاری اداره‌ی منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد تصریح کرد: با برنامه‎ریزی صحیح و اصولی می‎توان در این بخش تحول عظیم در جهت توسعه و کشت گیاهان دارویی و بهره‎برداری اصولی همراه با اشتغالزایی پایدار در منطقه به‎وجود آورد.

بیرانوند خاطرنشان کرد: هر چند به‌علل مختلف مانند چرای مفرط، بهره‎برداری بی‎رویه در طبیعت از گستردگی گیاهان دارویی کاسته شده اما با این وجود راه نجات جوامع گیاهی میسر است.

وی گفت: برای دستیابی به این هدف بزرگ تنها با تلاش و موقعیت‌سنجی برنامه‎ریزان منابع طبیعی، ارائه‌ی برنامه‎های مدون اصولی و جلب مشارکت مردم این امر امکان‎پذیر خواهد بود.

این مسئول افزود: با توجه به شناخت ارزش‎های نهفته‎ای در منابع جنگلی و مرتعی از جمله انگیزه حفاظت و احیای منابع طبیعی را قوت بخشیده وجود همین گیاهان متنوعی با ارزش‎های صنعتی، خوراکی و دارویی بوده که نقش بعضی از آنها در صادرات غیرنفتی پراهمیت است.

بیرانوند اظهار کرد: این امر باعث ایجاد اشتغال و تأمین فرآوری‎های کارخانجات می‎شود هم‌چنین رویشگاه‎های طبیعی ما حفظ شده و تخریب نمی‎شوند.

وی تصریح کرد: متأسفانه در استان لرستان به‌علت عدم شناخت تهیه بذر، نحوه کاشت و عدم شناخت مردم با گیاهان دارویی و عدم شناخت با شرایط و تولید آنها هنوز اقدامی برای کشت این گیاهان در استان انجام نشده فقط به‎صورت جزیی در برخی جاها که تخصص در این زمینه داشته روی آنها کار شده است.

مسئول امورجنگل‌کاری اداره‌ی منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد خاطرنشان کرد: متأسفانه در بهره‎برداری از گیاهان دارویی مثل موسیر، سقز، کتیرا و باریجه در زمان‎های گذشته توسط افراد غیربومی خارج استان انجام و به‎خاطر عدم رعایت نکات فنی بهره‎برداری تا جایی‎که گیاه یا درخت توان داشت از آن بهره‎برداری می‎کردند بعد از برداشت به‎دلیل این‌که تمام شیره آن را گرفته بودند ضعیف شده و کاملاً مناسب برای آفت می‎شد.

بیرانوند با بیان این‌که در زمینه تولید و فرآوری‎های گیاهان دارویی و حفظ آنها باید مردم را مشارکت و آموزش داد، گفت: در این زمینه نسبت به استان‎های دیگر عقب‎مانده و نوپا هستیم.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به عوارض داروهای شیمیایی و روی آوردن مردم به گیاهان دارویی باید کشت و توسعه گیاهان دارویی با استفاده از متخصصان انجام و در این راستا سرمایه‎گذاری شود.

مرجع : ایسنا