×

منوی بالا

منوی اصلی

دسترسی سریع

اخبار سایت

آخرین اخبار

امروز : چهارشنبه, ۸ فروردین , ۱۴۰۳  .::.  اخبار منتشر شده : 0 خبر
خواص درمانی گیاه ” تُوله ” یا پنیرک

پنیرک یا “توُله” با نام علمی ““Malva sylvestris و در عربی به نام خبازی نامیده می شود گیاهی است علفی، به ارتفاع تا ۶۰ سانتی متر و پایا. به صورت خودرو، در نقاط کوهستانی می روید و برای استفاده نیز کشت می گردد.

قسمت مورد استفاده ی توُله ساقه، برگ و گل می باشند که البته در اکثر نواحی، گل توله مورد استفاده قرا می گیرد.

قسمت مورد استفاده ی پنیرک در ایران، گل های بنفش رنگ خشک شده ی آن می باشد. محل رویش گیاه در ایران نواحی البرز، اطراف تهران، شمال ایران، آذربایجان، اصفهان، نواحی مرکزی ایران، خراسان، سمنان، جنوب ایران، فارس ، کرمان، بلوچستان و سایر نقاط می باشند.

همانطور که گفته شد از برگ، ساقه و گل پنیرک استفاده های مختلفی می شود که در این قسمت به شرح قسمت های مختلف این گیاه همراه با خواص دارویی آن می پردازیم:

 

تاثیر بر روی دستگاه ادراری و تناسلی:

  • دمنوش گل پنیرک ادرار آور است.
  • مقوی رحم می‌باشد.
  • دارای ویتامین A  وB  وC است و درمان بیماری‌های کلیه ومثانه بسیار موثر است.
  • برای سوزش مجاری ادراری مفید است.
  • دمنوش آن برای عفونت مثانه موثر است.

تاثیر بر روی غدد:

  • دمنوش پنیرک در سلامت کبد و پاک کردن آن موثر است.
  • برای درمان یرقان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تاثیر بر روی دستگاه تنفسی :

  • دمنوش گل‌های پنیرک به خاطر داشتن موسیلاژ، یکی از داروهای خوب ضد سرفه است.
  • برای رفع زکام به کار می‌رود.
  • تورم دهان و گلو را برطرف می‌سازد.
  • دمنوش ساقه و برگ آن ، گرفتگی صدا را برطرف می‌کند .

تاثیر بر وری دستگاه گوارش:

  • دمنوش پنیرک به عنوان ضد اسهال عمل می‌کند.
  • ملین است ویبوست را برطرف می‌سازد.
  • خلط آور است.
  • دمنوش گل پنیرک ، تورم‌های روده‌ای و معده‌ای را رفع می‌کند.
  • استعمال جوشانده آن به صورت کمپرس گرم و حمام در رفع ناراحتی‌های بواسیر ، بعضی تومورها، ورم  پلک چشم و غیره موثر است.
  • در درمان دلپیچه کمک می‌کند.

تاثیر بر روی پوست:

  • دمنوش پنیرک در درمان جوش‌های پوستی کاربرد دارد .
  • از دمنوش غلیظ آن که اثر نرم کننده پوست بدن را دارد به صورت لوسیون استفاده می‌شود.

خواص دیگر :

  • ترکیب پودر خشک شده پنیرک با روغن زنجبیل ، یک مسکن قوی برای درد می‌باشد.
  • موارد منع مصرف و عوارض جانبی
  • عوارض خاصی برای آن ذکر نشده است اما از استفاده زیاد آن باید خودداری کرد .

طبیعت

از نظر طب سنتی ، گیاه پنیرک را معتدل و تا حدودی سرد و تر می‌دانند.

پنیرک

الف: گل پنیرک

 

ترکیبات مهم

 

 

گل های پنیرک بیش از ۱۰ درصد موسیلاژ دارند. این موسیلاژ در اثر هیدرولیز، تبدیل به گالاکتوز، آرابینوز، گلوکز، رامنوز و اسید گالاکتورونیک می شود. هم چنین گل های پنیرک حاوی مقدار کمی تانن و حدود یک دهم درصد لوکوآنتوسیانین ها و ۷ درصد آنتوسیانین ها می باشد(نسبت به وزن خشک گل).

اثرات مهم

 

دم کرده ی گل ها به خاطر داشتن موسیلاژ، یکی از داروهای خوب ضد سرفه است. هم چنین به عنوان ضد نزله(زکام) و تورم دهان و گلو مصرف می شود. از سویی چون دارای خاصیت قابض ضعیف است، تا حدی به عنوان ضداسهال عمل می کند.

در طب عوام از خوراکی آن، به منظور مشکلات مثانه و به صورت ضماد موضعی در التیام زخم ها استفاده می شود. از رنگ آن(آنتوسیانین های آن)، برای مواد غذایی استفاده می شود.

طریقه و مقدار مصرف

 

تهیه چای: بر روی ۲ گرم از گل ها، یک لیوان آب سرد ریخته و حداکثر ۵ دقیقه می جوشانیم. هم چنین می توان بر روی همین مقدار گل، یک لیوان آب در حال جوشیدن ریخته و پس از ۱۵ دقیقه، صاف نموده و میل کنیم.

نکات قابل توجه

 

۱- اثرات گل پنیرک، عمدتا مربوط به موسیلاژ و آنتوسیانین آن است که یکی از مهم ترین داروهای ضد سرفه و مفید برای رفع گرفتگی صدا است.

۲- بهتر است پس از صاف کردن دم کرده، گل را کمی فشار داد تا تمام موسیلاژ استخراج شده و تفاله را دور بریزیم.

۳- هنگام تهیه ی فرآورده، نباید بیش از ۵ دقیقه آن را بجوشانیم، چون باعث هیدرولیز موسیلاژ و کم اثر شدن محصول می شود.

۴- در منابع جدید مصرف گیاه را برای درمان کم خونی، مفید گزارش نموده اند.

مهمترین اثرات گزارش شده گل پنیرک:

ضد درد، ضد التهاب، ضد عفونی کننده، قابض، ملین، ادرار آور، خلط آور و مقوی رحم.

 

پنیرک ب: برگ پنیرک

 

 ترکیبات مهم

 

 

برگ حاوی حدود ۸ درصد موسیلاژ می باشد که پس از هیدرولیز، تولید قندهای آرابینوز، گلوکز، رامنوز، گالاکتوز و اسید گالاکتورونیک اسید می کند. هم چنین حاوی مقدار تانن و فلاونوئید است.

طریقه و مقدار مصرف

 

بر روی ۵ گرم برگ، یک لیوان آب سرد ریخته مدت حدود ۵ دقیقه می جوشانیم و یا بر روی همین مقدار برگ، یک لیوان آب در حال جوشیدن می ریزیم و بهتر است درب آن را بپوشانیم؛ آن گاه پس از ۱۵ دقیقه صاف می کنیم. البته بهتر است محلول های سرد آن را، قبل از مصرف، کمی گرم کنیم. در صورتی که با هر بار مصرف، یک قاشق عسل به آن بیفزاییم، اثر آن قوی تر می شود. این میزان مصرف را می توان روزی سه تا چهار بار تکرار کرد.

اثرات مهم

 

اثرات مهم برگ پنیرک مشابه با گل های آن است؛ به ویژه جهت درمان تورم قسمت های بالای راه های تنفسی و گلو، تورم های روده ای – معدی، مناسب است.

داروهای گیاهی

 

برگ پنیرک به عنوان یکی از گیاهان مؤثر در عوارض سرماخوردگی به ویژه سرفه، در تعداد زیادی از فرمولاسیون های سرماخوردگی، مخلوط با گیاهان دیگر وجود دارد.

عوارض جانبی

 

 

تاکنون عوارضی از مصرف گل و یا برگ پنیرک گزارش نشده است.

نکات قابل توجه

 

۱- گیاه پنیرک موجود در ایران(Malva neglecta)، از نظر خواص دارویی مشابه با پنیرک موجود در نقاط دیگر دنیا است. این دو گونه گیاه از یک جنسی هستند که شرح آن داده شده است.

۲- خواص گل و برگ پنیرک، نزدیک به هم است؛ ولی اثرات گل به دلیل داشتن آنتوسیانین و لکوآنتوسیانین ها، کامل ترمی باشد.

۳- برای استفاده از خواص کامل پنیرک، می توان مخلوطی از گل و برگ آن را مورد استفاده قرار داد.

۴- چون اثرات پنیرک با گل ختمی هم جهت است، می توان از مخلوط گل پنیرک و گل ختمی جهت تهیه ی موسیلاژ مربوطه، به ویژه در سرماخوردگی، تسکین سرفه به عنوان خلط آور و رفع گرفتگی صدا استفاده کرد.

۵- برای جمع آوری گل ها، بهتر است در زمان باز شدن گل ها که اکثرا در تابستان است، این کار صورت گیرد، جمع آوری برگ ها در فصل بهار باید صورت گیرد.

۶- در بازار ایران، فقط گل پنیرک به صورت خشک شده(بنفش رنگ) وجود دارد که می توان طبق روش ذکر شده، از آن استفاده کرد.

 

  1. محمدرضا علیقارداشی

    با سلام و احترام
    مطلب بسیار عالی و مفیدی بود . دستتون بی بلا انشااله…
    بدون تردید پاداش زحمات شما نزد خالق حکیم محفوظ می باشد .

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.