بررسی بوم شناختی گونه گون گزی (Astragalus adscendens) در منطقه فریدونشهر اصفهان
 
عظیمی مژگان السادات,مصداقی منصور,ریاضی هوشنگ,فرح پور مهدی,ایروانی مجید

.

گون گزی Astragalus adscendens (Boiss&Hausskn.) گیاهی صمغ زا و از خانواده بقولات بوده و رویشگاه اصلی آن ایران است. حضور بسیار محدود آن در عراق گزارش شده و در ترکیه هم احتمال دارد به صورت گونه نادر رشد نماید. گون گزی درختچه ای است، چند ساله و پایا، خودرو با ارتفاع نیم تا یک متر، با انشعابهای چوبی مورب بالارونده از سطح زمین، به طوری که این انشعابها در یک سطح قرار گرفته و صفحه مستوی فوقانی تاج درختچه را تشکیل می دهد. در این تحقیق آت اکولوژی این گونه در سه دامنه ارتفاعی مورد بررسی قرار گرفته است. محل مطالعه یعنی فریدونشهر اصفهان جز مناطق نیمه استپی با حداقل مطلق دمای ۲۰- و حداکثر ۳۵٫۵ درجه سانتیگراد و میانگین بارندگی سالیانه آن ۴۹۹ میلیمتر در سال است. در سه رویشگاه مهم ۱۰ پایه یکسان گون گزی به صورت سیستماتیک انتخاب و مراحل فنولوژیکی گیاه ثبت گردید. گون گزی میزبان حشره مولد گزانگبین، Cyamophila dicora, Loginva می باشد و با توجه به اهمیت گزانگبین مراحل رشد و توسعه گون با مراحل دگردیسی حشره مولد گزانگبین مقابله شد. در این تحقیق از طریق نمونه گیری تصادفی – سیستماتیک با استفاده از ترانسکت خطی درصد پوشش تاجی و ویژگی های فیزیکی شامل شیب، جهت، ارتفاع و رطوبت خاک اندازه گیری گردید. بر اساس نتایج بدست آمده بیشترین درصد پراکنش این گیاه در شیبهای شمالی و غربی به ترتیب بالاتر از ۴۰%، و ۲۵ تا ۴۰% درصد و در دامنه ارتفاعی ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ متر است. سازندهایی از جنس آهک و ترکیبهای آهکی از دوره کرتاسه زمین شناسی بیشترین درصد پوشش گون گزی را دارا هستند و از میان انواع خاکهای موجود در سطح شهرستان فریدونشهر، خاکهای رده انسپتی سولز دارای بالاترین درصد پوشش این گیاه می باشند. رشد گون گزی از اواسط اسفند ماه شروع، اواسط خرداد به گل می نشیند، اوایل مرداد بذر تولید می نماید و بالاخره اوایل آبان به خواب زمستانه می رود. همچنین مشخص گردید، که درصد پوشش تاجی در منطقه کلوسه بیش از دو منطقه دیگر است ولی جامعه گون گزی در منطقه لاشخم در مقایسه با دو منطقه دیگر از نظر پوشش تاجی همگن تر می باشد.

کلید واژه: بوم شناختی، گون گزی (Astragalus adscendens)، فنولوژی، گزانگبین، حشره مولد گزانگبین (Cyamophila dicora)، فریدونشهر اصفهان

.