به گزارش شبکه خبری آموزشی گیاهان دارویی به نقل از ایسنا، عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اراک از تولید بذر حقیقی(جنسی) سیر ایرانی در اراک برای اولین بار در کشور و در ایران به عنوان چهارمین کشور دنیا خبر داد.

دکتر احمدرضا عباسی فر در نشست خبری با اصحاب رسانه در سخنانی اظهار کرد: این تحقیق به عنوان رساله دکتری و با همکاری دانشگاه‌های اراک و همدان انجام شده است.

 وی ادامه داد: این تحقیق با همکاری دکتر فرشاد دشتی عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا همدان و پروفسور عبدالکریم چهرگانی‌راد عضو هیئت علمی دانشکده علوم دانشگاهی بوعلی سینای همدان طی ۳٫۵ سال انجام شد.

وی خاطرنشان کرد: سیر یکی از قدیمی‌ترین محصولات باغبانی است که از حدود پنج هزار سال قبل مورد کشت قرار گرفته است و در تمام مناطق معتدله، نیمه گرمسیری و کوهستان‌های مناطق گرمسیری دنیا به عنوان یک سبزی، ادویه مهم و گیاه دارویی کشت و کار می‌شود.

 عباسی فر با اشاره به اینکه تولید جهانی سیر پیوسته در حال افزایش است بیان کرد: این گیاه با تولید جهانی حدود ۲۴ میلیون تن در سال به عنوان یک محصول مهم اقتصادی محسوب می‌شود و کشورهای چین و هند با تولید تقریبا ۸۵ درصدی این محصول بزرگترین تولید کننده آن در جهان هستند.

 وی ادامه داد: بر اساس آخرین آمار منتشر شده توسط سازمان جهانی خوار و بار(فائو) ایران با تولید بیش از ۹۰ هزار تن سیر از جمله کشورهای مطرح دنیا در تولید این محصول است.

 عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اراک اظهار کرد: سطح زیر کشت سیر در ایران حدود ۱۰ هزار هکتار و میانگین برداشت آن ۱۰ تن در هکتار است.

 وی با اشاره به اینکه فلات ایران از مهمترین مراکز تنوع گیاهی برای خانواده پیاز ی‌ها و به ویژه سیر محسوب می‌شود یادآور شد: به دلیل نزدیکی ایران به مراکز اصلی پیدایش سیر و دارا بودن ژرم پلاسم متنوع و غنی می‌توان انتظار داشت که با انجام آزمایش‌های پایه‌ای و با یک برنامه چند ساله موفق به تولید بذر سیر ایرانی شویم.

 عباسی فر با بیان اینکه سیر گیاهی کاملا عقیم است و روش تکثیر آن به صورت غیرجنسی (رویشی) و از طریق حبه‌های آن است بیان کرد: روش تکثیر غیر جنسی در سیر دارای معایب متعددی از جمله ضریب تکثیر پایین، هزینه و تلفات بالای انبارداری، ماندگار شدن و پراکنش آفات و بیماری‌ها و همچنین هزینه بالای تولید است.

 وی ادامه داد: در روش ازدیاد رویشی، آلودگی به ویروس و دیگر عوامل بیماری‌زا، میزان محصول سیر را ممکن است تا ۷۰ درصد کاهش دهد.

 وی خاطرنشان کرد: تا‌کنون کشورهای آمریکا، فلسطین اشغالی و ژاپن توانسته‌اند از ژنوتیپ‌های محدودی که از آسیای مرکزی و قفقاز منشاء گرفته‌اند، بذر تولید کنند.

 ‌عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اراک ادامه داد: این تحقیق گام اول برای شروع تولید بذر جنسی در سیرهای ایرانی بود و با هدف شناسایی هم‌گروه‌های سیر گلده ایرانی و بررسی مراحل متخلف تکوین گل و گل آذین، بساک، دانه گرده، تخمک و رویان در همگروه‌های مختلف سیر ایرانی و بررسی امکان تولید بذر از این هم‌گروه‌ها در سه گام و در مدت ۳٫۵ سال انجام شده است.

 وی گفت: در گام اول شناسایی همگروه‌های گل‌دهنده، زنده و بارور بودن دانه‌های گرده و امکان تولید بذر در ۶۸ هم‌گروه سیر ایرانی مد نظر بود که در سال های زراعی ۹۰-۸۹ تا ۹۱-۹۰ انجام گرفت.

 وی یادآور شد: نتایج این دو سال نشان داد که در سال زراعی ۹۰-۸۹ از ۴۰ همگروه کاشته شده فقط ۱۷ گروه گلده و ۲۳ همگروه غیر گلده بودند و در سال ۹۱-۹۰ از ۴۰ همگروه منتخب کاشته شده فقط سه همگروه غیر گلده بودند.

 وی ادامه داد: نتایج بدست آماده از آزمون مختلف گام اول همگی پایین بودن میزان باروری گرده را در همگروه‌های سیر ایرانی تأیید کرد .

 وی با اشاره به اینکه در گام دوم ارتباط صفات مورفولوژیک با صفت گل‌دهی در ۳۰ هم‌گروه سیر ایرانی مورد بررسی قرار گرفت افزود: هدف اصلی این بخش از پژوهش تعیین ارتباط صفات مورفولوژیکی با صفت گل‌دهی برای دستیابی به نشانگر یا نشانگرهایی بود که بتوانند در انتخاب همگروه هادی گل‌ده مفید واقع شوند.

 وی ادامه داد: نتیجه این بخش از پژوهش نشان داد که از هم‌گروه مورد آزمایش فقط گروه‌هایی که عمدتا در مناطق شمال شرق، شمال، شمال غرب و شرق ایران جمع‌ٱوری شده بودند و به ناحیه آسیای مرکزی نزدیک بودند ساقه گلدهنده و گل آذین تولید کردند.

 عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اراک خاطرنشان کرد: در گام سوم مرحل تکوین اندام‌های زایشی هم‌گروه گلده سیر ایرانی مورد بررسی قرار گرفت و برای اولین بار در فرآیند زایشی سیرهای ایران در این تحقیق مورد مطالعه قرار گرفت.

 وی ادامه داد: نتایج این بخش از پژوهش نشان داد که در مرحله نمو گل و گل آذین ۱۸ نوع ناهنجاری وجود دارد که مهمترین آن تبدیل اندام‌های زایشی به رویان غیرجنسی بود.

 وی گفت: در بررسی مراحل تکوین بساک و دانه گرده انواع مختلفی از نر عقیم و در مجموع ۱۳ نوع ناهنجاری تشخیص داده شد که مهمترین آن توقف نمو دانه‌های گرده بود.

 عباسی فر خاطرنشان کرد: مراحل تکوین تخمک نیز ۹ نوع ناهنجاری را نشان داد که مهمترین آن پریموردیم تخمکی غیرعادی بود و در بررسی مراحل تکوین کیسه رویانی نیز چهار نوع ناهنجاری شناسایی شد که مهمترین آن عدم تشکیل کیسه رویانی در تخمک و همچنین توقف تقسیمات کیسه رویانی در مراحل مختلف نمو بود که در نهایت سقط کیسه رویایی و تخمک را به دنبال داشت.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در مجموع علیرغم وجود مجموعه‌ای از انواع نر و ماده عقیمی که مانع از تشکیل بذر در هم‌گروهای سیر ایرانی می‌شود، مقداری بذر حقیقی سیر از هم‌گروه های گل‌ده به دست آمد.